មហា ឱម- ណាគ្រី
ឃុំស្វាយប៉ោ ស្រុកសង្កែ ខេត្តបាត់ដំបង ប្រែរៀបរៀង
ឃុំស្វាយប៉ោ ស្រុកសង្កែ ខេត្តបាត់ដំបង ប្រែរៀបរៀង
ក្នុងកាលដ៏កន្លងយូរលង់ ព្រះរាជាក្រុងពារាណសីមួយអង្គទ្រង់ លុះក្នុងអំណាចសេចក្ដីប្រាថ្នា ទ្រង់មិនឆ្អែតឆ្អន់ល្មមគ្រាន់ក្នុងព្រះរាជហ្ឬទ័យចំពោះរាជស ម្បត្តិដែលទ្រង់គ្រប់គ្រងនោះឡើយ ទ្រង់មានសេចក្ដីលោភចង់បានរាជសីមាអាណាចក្រឯទៀតៗ មិនមានកំណត់ ។
ក៏ក្នុងកាលនោះ ព្រះពោធិសត្វឧប្បត្តិកើតជាសក្កទេវរាជ កាលទ្រង់រំពឹងរំពៃលៃគំនិតគិតមើលការប្រព្រឹត្តិទៅនៃមនុស្សនិករ ក្នុងមនុស្សលោកដោយទិព្វនេត្រ ទ្រង់ជ្រាបហេតុក្ដីបំណងនៃព្រះរាជានោះហើយទើបទ្រង់ត្រិះរិះថា "បើអាត្មាអញ ព្រងើយកន្តើយហើយ លោកសន្និវាសក៏នឹងក្ដៅក្រហាយ ព្រោះសេចក្ដីប្រាថ្នារបស់ព្រះរាជាអង្គនេះមិនខាន, បើដូច្នេះអាត្មាអញនឹងទៅផ្ចាញ់ផ្ចាល់ព្រះអង្គឲ្យទ្រង់អៀនខ្មាស ហើយឲ្យរម្ងាប់ព្រះហឫទ័យនោះ បែរឆ្ពោះមកកាន់សេចក្ដីស្ងប់វិញ" ។
កាលទ្រង់តម្រិះយ៉ាងនេះហើយ ទើបទ្រង់ហោះចុះមកដោយក្លែងភេទជាព្រាហ្មណមាណព ចូលទៅគោរពគាល់ព្រះរាជាក្រាបទូលថា" សូមតេជះ ! ខ្ញុំព្រះអង្គបានដើរទៅឃើញនគរឧត្ដរបញ្ចាល, នគរន្ទប័ត្ថនឹងនគរសាកេត, រាជធានីទាំង ៣ នេះ សឹងពេញទៅដោយសេចក្ដីសុខស្រណុកក្សេមក្សាន្តសប្បាយ ធញ្ញាហារទាំងឡាយ ក៏បរិបូណ៌ពោរពេញឥតខ្វះខាតទាំងពលដំរី ពលសេះ ពលរទេះ ពលថ្មើរជើងក៏មានគ្រប់គ្រាន់អាចចេញតតាំងច្បាំងនឹងបច្ចាមិត្រ បានគ្រប់វេលា ទាំងសម្បូណ៌ដោយសម្បត្តិយ៉ាងសម្បើម មានមាសប្រាក់លុយកាក់កែវកងជាដើម ។ បើព្រះអង្គមានព្រះរាជបំណងចង់បាននគរទាំងនោះ ខ្ញុំព្រះអង្គនឹងសូមព្រះរាជទានពលត្រឹមបន្តិចបន្តួចរ៉ាប់រង ទទួល យកអាសារទៅរឹបជាន់ដណ្ដើមយកនគរទាំងនោះឲ្យបានដោយឧបាយ ហើយនឹងលើកថ្វាយដល់ព្រះអង្គ" ។
ព្រះរាជាកាលទ្រង់ជ្រាបថា នឹងបាននគរដ៏មាំមួនទាំងនោះ ក៏ទ្រង់សោមនស្សចុះព្រះហ្ឬទ័យ យល់ព្រមឲ្យព្រាហ្មណៈមាណពនោះនាំទ័ពទៅច្បាំង កំណត់វេលាលើកទ័ពទៅក្នុងថ្ងៃរះឡើង ។ តែទ្រង់ភ្លេចមិនបានព្រះរាជទាននិវេសនដ្ឋាន កន្លែងសំណាក់អាស្រ័យនឹងស្បៀងអាហារដល់ព្រាហ្មណៈមាណពនោះសោះ ។
លុះថ្ងៃរះឡើង ព្រះអង្គទ្រង់មានព្រះរាជឱង្ការឲ្យតម្រៀបពលឲ្យចាត់ទ័ពយ៉ាង ស្រេច ត្រាស់ឲ្យអាមាត្យាធិបតីទាំងឡាយចូលគាល់ត្រាស់ខសន្យាដែលទ្រង់ សន្និដ្ឋាននឹងព្រាហ្មណៈមាណព ដោយសព្វគ្រប់ នឹងត្រាស់ឲ្យហៅមាណពនោះចូលគាល់ ។ លំដាប់នោះ ក៏ត្រូវអាមាត្យាធិបតីទាំងឡាយទូលតឿនឲ្យទ្រង់រលឹកដល់ការដែលមិន បានប្រទាននិវេសនដ្ឋាននឹងស្បៀងអាហារ ដល់ព្រាហ្មណៈមាណពនោះព្រោះដូច្នោះ កាលអាមាត្យាធិបតីទូលសួរ ក៏ទ្រង់មិនអាចប្រាប់បានក្នុងទីបំផុតទ្រង់បង្គាប់ប្រាប់ឲ្យទៅ តាមរកព្រាហ្មណៈមាណពគ្រប់ផ្លូវថ្នល់ច្រកល្ហកផ្សេង ៗ ក្នុងទីក្រុងតែមិនប្រទះសោះ ។
ព្រះរាជាគ្រាទ្រង់ជ្រាបថា មិនឃើញព្រាហ្មណៈមាណពនោះ ក៏អន់ព្រះហ្ឬទ័យយ៉ាងខ្លាំងទ្រង់កើតទោមនស្សទុក្ខម្នេញពេញទៅដោយ សោកស្ដាយយ៉ាងលើសលុបលើសលន់ថា "ឱ ! ឥស្សរិយយសដ៏ខ្ពស់មហិមាដែលអាត្មាអញសំដៅប៉ងបំណងទុកមក វិនាសខូចអស់ហើយហ្ន៎ !!" ។ ទ្រង់មានព្រះរាជហ្ឬទ័យខ្វក់ខ្វល់ ក្រហល់ក្រហាយសោកស្ដាយព្រោះសេចក្ដីប្រាថ្នារួបរឹត រហូតដល់ធ្លាក់ព្រះលោហិតយ៉ាងខ្លាំង បណ្ដាលទៅជាបក្ខន្ទិកាពាធ គឺជម្ងឺធ្លាក់ឈាមពីមាត់ ពួកពេទ្យមិនអាចថែរក្សាឲ្យសះជាបានព្រះជារោគចិត្តឥតឃើញស្លាក ស្នាមអ្វីបន្តិចឡើយ ។
សម្ដេចសក្ករទេវរាជ ទ្រង់ពិចារណាឃើញថា ឥឡូវនេះអាកាប្រឈួនព្រោះសេចក្ដីប្រាថ្នារបស់ព្រះរាជាកើតឡើងហើយ ល្មមដល់ការដែលអាត្មាអញនឹងថ្វាយដម្បូន្មាន ឲ្យទ្រង់ភ្ញាក់កំណើតកើតគំនិតឃើញត្រូវមករកផ្លូវស្ងប់វិញ" ។ ទើបស្ដេចទ្រង់យាងមកដោយក្លែងភេទជាព្រាហ្មណ៍បានចូលទៅធានាទទួល ក្នុងការរក្សាព្រះរាជាពាធ មុនដំបូងព្រះរាជាត្រាស់នឹងអាមាត្យថាពេទ្យមុន ៗ ទាំងអស់ មិនអាចកែខៃជម្ងឺនេះបាន ព្រាហ្មណ៍នោះនឹងថែរក្សាដូចម្ដេចកើត ? ចូរឲ្យរង្វាន់ហើយបង្គាប់ឲ្យត្រឡប់ទៅវិញចុះ ។ ទើបព្រាហ្មណ៍ទូលតបថា មិនចង់បានរង្វាន់អ្វីឡើយ គឺមានសេចក្ដីតាំងចិត្តនឹងថ្វាយការរក្សាព្យាបាលរោគតែម្យ៉ាង ប៉ុណ្ណោះ ។ គ្រាព្រះរាជាទ្រង់អនុញ្ញាតហើយ ទើបក្រាបទូលសួរអាការសមុដ្ឋាននៃរោគ ព្រះរាជាត្រាស់ឲ្យស្ដាប់ដោយសព្វគ្រប់ ហើយត្រាស់អញ្ជើញព្រាហ្មណ៍ឲ្យដាក់ឱសថដោយពាក្យថាៈ
ទីក្រុងដែនទាំងបី ខ្ញុំឃ្មាតខ្មីប្រាថ្នាមក
បញ្ចាលនឹងកេកក កុរុរាជធានី ។
ជាងនេះណាព្រាហ្មណ៍ណា ខ្ញុំប្រាថ្នាយ៉ាងពេញទី
អញ្ជើញដាក់ថ្នាំតាមពិធី ចិត្តវកវីរកាមនាំទៅ ។
មាណពទើបទូលថា អាការដែលទ្រង់ប្រឈួននេះ នឹងថ្វាយការរក្សាដោយឱសថធម្មតាមិនបានទេ តែនឹងសូមថ្វាយការរក្សាដោយឱសថម្យ៉ាងគឺញាណហើយក្រាបទូលដោយពាក្យ ជាសុភាសិតថាៈ
បើពស់ចឹកគង់ពេទ្យពស់ចេះផ្សែផ្សំ គឺដាក់ថ្នាំរម្ងាប់ពិសកំណាចបាន
បើខ្មោចធ្វើគង់គ្រូខ្មោចចេះលំអាន កែខៃបានដោយអាគមមន្តគាថា ។
ឯចំណែកប៉ែកជម្ងឺឈឺព្រោះកាម ចិត្តរហាមតាមចំណងនៃតណ្ហា
តើសំដៅនៅស្លាកស្នាមកន្លែងណា នរណាហ្ន៎អាចដាក់ថ្នាំជម្ងឺចិត្ត
ដល់ជនល្មើសធម៌នោះកើត ? ។
ឥន្ទព្រាហ្មណ៍ កាលសំដែងដូចនេះហើយ ទើបពោលតទៅឲ្យទ្រង់ជ្រាប ដោយព្រះអង្គឯងថា "មហារាជ ! មិនគួរឡើយដែលទ្រង់គ្រាន់តែឮសូរសៀងសំនៀងស័ព្ទប្រាប់ត្រឹម ប៉ុណ្ណោះ ក៏ចុះព្រះទ័យលៃបំណងប៉ងប្រាថ្នាការក្នុងលោកឲ្យជោកដល់ម្ល៉េះទេ នេះព្រោះសេចក្ដីប្រាថ្នាទើបក្លាយទៅជាសមុដ្ឋាននៃការប្រឈួនដ៏ ខ្លាំងក្លាស្ទើរនឹងអស់ព្រះជន្ម សូមព្រះអង្គទ្រង់រំពៃរំពឹងពិនិត្យគិតមើលដោយព្រះអង្គឯងចុះថា ព្រះអង្គទ្រង់ប្រាថ្នារាជសម្បត្តិទាំងប៉ុណ្ណោះយកមកធ្វើម៉េច ? បើប្រសិនជាទ្រង់បានគ្រប់គ្រងរាជសម្បត្តិក្នុងនគរទាំងនោះ ទ្រង់នឹងបរិភោគឧបភោគទាំងឡាយលើសពីមួយឆ្អែតទៅឬ ? ព្រះអង្គទ្រង់សោយក្រយាស្ងោយមិនហួសពីមួយឆ្អែតដោយពិត មិនគួរតាំងព្រះហ្ឬទ័យឲ្យថ្លស់ធ្លោយទៅក្នុងអំណាចតណ្ហាឬកាមគឺ ចំណង់ការចង់នេះ ឡើយដែលឈ្មោះថាកាមឬតណ្ហានេះ ជាមូលនៃវិបត្តិគ្រប់ប្រការ កាលចំរើនកើនឡើងលើរូបណា រមែងធ្វើនរៈនោះឲ្យបានទទួលទុកទោសទាំងក្នុងលោកនេះ ដូចទ្រង់បានជួបប្រទះក្នុងពេលនេះឯង ទាំងក្នុងលោកខាងមុខ អាចនាំទៅសោយទុក្ខក្នុងអបាយមាននរកជាដើម" ។ ឥន្ទព្រាហ្មណ៍បានសម្ដែងអំពីកាមាទីនវទោស នឹងពណ៌នាគុណនៃការស្ងប់ចាកកាមឲ្យទ្រង់ជ្រាបដោយច្បាស់លាស់ ។
ព្រះរាជាកាលទ្រង់សវនាការពាក្យពន្យល់ដោយនិរយភ័យព្រមទាំងឱវាទនោះ ហើយ ក៏ទ្រង់កើតព្រះប្រាជ្ញាញាណគឺសេចក្ដីដឹងច្បាស់ឡើងភ្លាម ប្រាជ្ញាញាណនោះ ទុកដូចជាឱសថយ៉ាងវិសេស កំចាត់សោកឲ្យបាត់ប្រឈួនក្នុងខណៈនោះឯង ។ តអំពីនោះ ក៏ទ្រង់លះលែងសេចក្ដីប្រាថ្នាឈប់យាត្រាលើកទ័ពទៅញាំញីរដ្ឋសីមា អាណាចក្រដទៃៗ ទ្រង់ពេញព្រះហ្ឬទ័យក្នុងរាជសម្បត្តិរបស់ព្រះអង្គ ទ្រង់បំពេញកុសលចរិយាផ្សេង ៗ នឹងគ្រប់គ្រងប្រជាជនដោយធម៌ ស្រុកនគរក៏ចំរើនរុងរឿងសុខសាន្តបានសប្បាយធូរទូលាយតរៀងទៅហោង ។
(រឿងនេះប្រែចាកកាមនឹតសុត្តជាតក ខុទ្ទនិកាយ ទុកនិបាត)
គតិរបស់រឿង
រឿងនេះ បានគតិដែលគួរគិតយ៉ាងនេះ
១- ក្ដីបំណងប៉ងប្រាថ្នា តម្រេកត្រេកត្រអាល ស្រើបស្រាលតក់ស្លុតរន្ធត់ រំភើបញាប់ញ័រកក្រើកខ្វើកតាមខ្យល់ខ្វល់តាមរលកហៅថា "តណ្ហា" ជាសភាវៈឥតមានរូបរាងរៅសណ្ឋានទ្រង់ទ្រាយយ៉ាងនេះ យ៉ាងនោះទេ គ្រាន់តែជានាមធម៌ សម្រាប់កសាងកំណើតឲ្យសត្វ កើតក្នុងភពបីជាថ្មីទៀត ច្រើនរាប់មិនបានប្រមាណមិនអស់, ជាសភាវៈដក់ដិតជិត ជាប់នៅក្នុងចិត្តគំនិតរបស់មនុស្សសត្វទេពតាទួទៅ នាំឲ្យត្រូវការចំណង់ចង់បានវត្ថុកាមនឹងកិលេសកាម គឺ រូប សំឡេង ក្លិន រស សម្ផស្ស សក្តិយសកេរ្តិ៍ឈ្មោះ ទ្រព្យសម្បត្តិ អាយុ ពណ៌ កំឡាំងនឹងសេចក្ដីសុខ ។
២- ព្រះពុទ្ធជាម្ចាស់ទ្រង់ត្រាស់តាមពិតថា មនុស្សសត្វទេពតាទាំងអស់សុទ្ធតែលិចលង់ទៅក្នុងផ្លូវតណ្ហាជា និច្ច ចង់បាននេះ ចង់បាននោះ មិនឈប់ឈរ មិនឆ្អែតឆ្អន់ មិនគ្រប់គ្រាន់ មិនធុញទ្រាន់មិនជិនណាយ បានហើយចង់បានទៀត ឆ្លៀតរកមកបន្ថែមគ្មានផ្លូវបន្ធូរបន្ថយដោយមិនចេះធួនល្មម ។ វត្ថុកាមនឹងកិលេសកាម ដែលរកបានមកមិនមែនយកទៅណា គឺត្រូវការបំពេញបំពោរកាយឲ្យសប្បាយដល់ចិត្តប៉ុណ្ណោះ រន្ធភ្នែកតូចសោះទេ តែយករូបមកដាក់មិនចេះពេញ ឬថាភ្នែកមិនចេះឆ្អែតនឹងការមើលរូបសោះ រន្ធត្រចៀកនោះក៏តូចដែរតែមិនឆ្អែតនឹងសម្លែង ច្រមុះមិនឆ្អែតនឹងក្លិន អណ្ដាតមិនឆ្អែតនឹងរស កាយមិនឆ្អែតនឹងសម្ផស្ស ម្រាមដៃមិនឆ្អែតនឹងចិញ្ចៀន កដៃមិនឆ្អែតនឹងខ្សែដៃ ឬនាឡិកាដៃ ត្រចៀកមិនឆ្អែតនឹងកាវ-ទំហូ កមិនឆ្អែតនឹងខ្សែក សេដ្ឋីមិនឆ្អែតនឹងបុណ្យសេដ្ឋី មេឃុំមិនឆ្អែតនឹងយសមេឃុំចៅហ្វាយស្រុកមិនឆ្អែតនឹងយសចៅហ្វាយ ស្រុក ចៅហ្វាយខត្តមិនឆ្អែតនឹងយសចៅហ្វាយខេត្ត រដ្ឋមន្ត្រីមិនឆ្អែតនឹងយសរដ្ឋមន្ត្រី មហាក្សត្រិយ៍មិនឆ្អែតនឹងរាជសម្បត្ត ដូចសមុទ្រមិនឆ្អែតនឹងទឹក ភ្លើងមិនឆ្អែតនឹងឧសដូច្នោះ ចេះតែសេចក្ដីខ្វះខាតនៅជានិច្ច ម្ល៉ោះហើយក៏ខំប្រឹងប្រែងស្វែងរកវត្ថុកាមនឹងកិលេសកាមនោះ មកបម្រើកាយចិត្តឥតគិតដល់ការនឿយហត់ ព្រះសុគតសម្ពុទ្ធទើបត្រាស់ថា "ឩនោ លោកោ អតិត្តោ តណ្ហា ទាសោ សត្វលោកមានសេចក្ដីខ្វះខាតនៅជានិច្ច មិនចេះឆ្អែតមិនចេះឆ្អន់ សុទ្ធតែជាបាវព្រាវខ្ញុំកំដររបស់តណ្ហ" ។
៣- ក្នុងបណ្ដាហេតុ ឬ សមុដ្ឋាននៃទុក្ខសោករោគភ័យតាំងពីចំណែកតូច រហូតដល់ចំណែកធំ មិនមានអ្វីដែលក្រៃលែងជាងអវិជ្ជាសេចក្ដីមិនដឹងតាមពិត គំនិតដឹងខុស ចូលចិត្តខុសនេះទេ ។ ព្រោះថាអវិជ្ជាកាលកើតឡើងក្នុងចិត្ត រមែងរុំរឹតទឹកចិត្តឲ្យងងល់ងងឹតឥតពន្លឺរស្មី និយាយខុស ធ្វើខុស ធ្វើខុសជានិច្ច ។ ព្រោះដូច្នោះ មនុស្សដែលមានអវិជ្ជាជាក្អែលនៅខាងក្នុងហើយ ទើបមានចំណុចចំណង់ចង់បានអ្វីៗ មិនកំណត់ ដោយខុសបទមិនត្រូវបែប ឃ្លៀងឃ្លាតចាកធម៌ ទុកជានរណាក្ដៅក្រហាយដោយសារខ្លួនយ៉ាងណា ក៏មិនគិត ។ អវិជ្ជានឹងតណ្ហា ទើបមានដំណើរជាគូគ្នា ប្រែថា "ព្រោះមិនដឹងតាមពិត ទើបនាំចិត្តឲ្យគិតប្រាថ្នា" ។ តណ្ហា គឺសេចក្ដីប្រាថ្នានេះឯងជាទុក្ខសមុទ័យគឺហេតុឲ្យកើតទុក្ខ, ឲ្យកើតយ៉ាងណាខ្លះ ? ឲ្យកើតទុក្ខយ៉ាងនេះគឺហេតុឲ្យកើតទុក្ខ, ឲ្យកើតទុក្ខយ៉ាងណាខ្លះ ? ឲ្យកើតទុក្ខយ៉ាងនេះគឺនាំឲ្យកើតទុក្ខក្នុងការស្វែងរក បើកមិនបានសមបំណងក៏ឲ្យកើតទុក្ខ ប្រសិនបើរកបានមក ក៏កើតទុក្ខនឹងការថែរក្សាទៀត ភ័យថប់វានាសទៅវិញ ដោយអគិភ័យ ឧទកភ័យ ចោរភ័យឬឧបស័គ្គណាមួយ ។ "ទ្រព្យច្រើនព្រួយរក្សា ទ្រព្យតិចណាព្រួយរិះគិត" នឹងនាំឲ្យបានជួបប្រទះជាតិទុក្ខ ជរាទុក្ខ មរណទុក្ខជាដើម ។
៤- តណ្ហាតែងមានគ្រប់គ្នាជាធម្មតា តែថាកុំឲ្យជ្រុលជ្រួសហួសជ្រុងពេក កុំឲ្យល្មោភលោភល្មើសល្មមព្រមនៅក្រោមតណ្ហារហូតដល់ហៅថា "តណ្ហាខ្វាក់" នោះមិនកើតទេ ព្រោះតណ្ហាខ្វាក់ឥតគិតបាបបុណ្យគុណទោសអ្វីឡើយ គិតឲ្យតែខាងបាន ឲ្យតែប្រទះដៃឥតស្គាល់អាយុជីវិតទ្រព្យសម្បត្តិកូនប្រពន្ធនរណា ត្រូវសម្លាប់សំឡេះក៏សម្លាប់សម្លេះ ត្រូវលួចក៏លួចប្លន់ក៏ប្លន់ ត្រូវចាក់កាប់ក៏ចាក់កាប់ ត្រូវស៊ីក៏ស៊ី ផឹកក៏ផឹកជាដើម កាលបើបណ្ដែតបណ្ដោយតាមតណ្ហាខ្វាក់បែបនេះ ប្រាកដជាខ្នោះឃ្នាងគុកច្រវាក់គ្រោះថ្នាក់បក់ដៃហៅហើយ លុះស្លាប់ទៅ ត្រូវទទួលទុក្ខក្នុងអបាយទៀត ។
៥- កាមឬតណ្ហារាប់ថាជាទោសរបស់ចិត្តយ៉ាងសំខាន់ ជនដែលត្រូវកាមតណ្ហាគ្របសង្កត់ រមែងងងឹតមិនដឹងខ្លួនប្រហែលនឹងមនុស្សខ្មោចចូលត្រឡប់ត្រូវទៅជា ខុសៗ ទៅជាត្រូវវិញ, ដើម្បីប្រើឧបាយជួយជនពួកនេះឲ្យដឹងខ្លួន ក្រៅចាកអ្នកមានបញ្ញាក្នុងសមុដ្ឋាននៃរោគនេះហើយ មិនមាននរណានឹងជួយបាន ថ្នាំធម្មតាយកទៅកែកុនរក្សាឲ្យជាសះស្បើយមិនបានឡើយ ។
វិធីរក្សាការពាររោគចិត្តដូច្នេះ ដែលបានផលមកហើយ គឺ
ក/ ជួយដាស់តឿនក្រើនរំលឹក អ្នកដែលត្រូវរោគតណ្ហាគ្របសង្កត់ឲ្យកើតហិរិអៀនខ្មាសដល់ចិត្ត ឱត្តប្បៈ ខ្ពើមរអើមខ្លាចរអាចំពោះបាប ។
ខ/ ពន្យល់ឲ្យឃើញទោសនៃកាមតណ្ហាថជាអណ្ដូងនៃទុក្ខសោករោគភ័យទាំង ពួង នឹងឲ្យឃើញគុណនៃសេចក្ដីប្រាសចាកតណ្ហាថាជាប្រឡាយនាំមកនូវ សេចក្ដីត្រជាក់ត្រជំ ស្ងប់ស្ងាត់សុខស្ងៀមនៃចិត្ត ។
ពុទ្ធភាសិត
យស្ស តិណ្ណោ កាមបង្កោ មទ្ទិតោ កាមកណ្ដ កា
មោហក្ខយមនុប្បត្តោ សុខទុក្ខេ ន វេធតិ ។
បុគ្គលឯណាឆ្លងនៅភក់ គឺកាមលាមកដ៏សាវា
នឹងញាំញីដកនូវបន្លា គឺកាមតណ្ហាចាកចិត្តជាប់ ។
បុគ្គលនោះឯងនឹងអស់ទៅ នូវមោហៈធម៌ជាលំដាប់
ជាអ្នកមិនតក់ស្លុតញ័រញាប់ ក្នុងសុខទុក្ខសព្វប្រការឡើយ ។
ក៏ក្នុងកាលនោះ ព្រះពោធិសត្វឧប្បត្តិកើតជាសក្កទេវរាជ កាលទ្រង់រំពឹងរំពៃលៃគំនិតគិតមើលការប្រព្រឹត្តិទៅនៃមនុស្សនិករ ក្នុងមនុស្សលោកដោយទិព្វនេត្រ ទ្រង់ជ្រាបហេតុក្ដីបំណងនៃព្រះរាជានោះហើយទើបទ្រង់ត្រិះរិះថា "បើអាត្មាអញ ព្រងើយកន្តើយហើយ លោកសន្និវាសក៏នឹងក្ដៅក្រហាយ ព្រោះសេចក្ដីប្រាថ្នារបស់ព្រះរាជាអង្គនេះមិនខាន, បើដូច្នេះអាត្មាអញនឹងទៅផ្ចាញ់ផ្ចាល់ព្រះអង្គឲ្យទ្រង់អៀនខ្មាស ហើយឲ្យរម្ងាប់ព្រះហឫទ័យនោះ បែរឆ្ពោះមកកាន់សេចក្ដីស្ងប់វិញ" ។
កាលទ្រង់តម្រិះយ៉ាងនេះហើយ ទើបទ្រង់ហោះចុះមកដោយក្លែងភេទជាព្រាហ្មណមាណព ចូលទៅគោរពគាល់ព្រះរាជាក្រាបទូលថា" សូមតេជះ ! ខ្ញុំព្រះអង្គបានដើរទៅឃើញនគរឧត្ដរបញ្ចាល, នគរន្ទប័ត្ថនឹងនគរសាកេត, រាជធានីទាំង ៣ នេះ សឹងពេញទៅដោយសេចក្ដីសុខស្រណុកក្សេមក្សាន្តសប្បាយ ធញ្ញាហារទាំងឡាយ ក៏បរិបូណ៌ពោរពេញឥតខ្វះខាតទាំងពលដំរី ពលសេះ ពលរទេះ ពលថ្មើរជើងក៏មានគ្រប់គ្រាន់អាចចេញតតាំងច្បាំងនឹងបច្ចាមិត្រ បានគ្រប់វេលា ទាំងសម្បូណ៌ដោយសម្បត្តិយ៉ាងសម្បើម មានមាសប្រាក់លុយកាក់កែវកងជាដើម ។ បើព្រះអង្គមានព្រះរាជបំណងចង់បាននគរទាំងនោះ ខ្ញុំព្រះអង្គនឹងសូមព្រះរាជទានពលត្រឹមបន្តិចបន្តួចរ៉ាប់រង ទទួល យកអាសារទៅរឹបជាន់ដណ្ដើមយកនគរទាំងនោះឲ្យបានដោយឧបាយ ហើយនឹងលើកថ្វាយដល់ព្រះអង្គ" ។
ព្រះរាជាកាលទ្រង់ជ្រាបថា នឹងបាននគរដ៏មាំមួនទាំងនោះ ក៏ទ្រង់សោមនស្សចុះព្រះហ្ឬទ័យ យល់ព្រមឲ្យព្រាហ្មណៈមាណពនោះនាំទ័ពទៅច្បាំង កំណត់វេលាលើកទ័ពទៅក្នុងថ្ងៃរះឡើង ។ តែទ្រង់ភ្លេចមិនបានព្រះរាជទាននិវេសនដ្ឋាន កន្លែងសំណាក់អាស្រ័យនឹងស្បៀងអាហារដល់ព្រាហ្មណៈមាណពនោះសោះ ។
លុះថ្ងៃរះឡើង ព្រះអង្គទ្រង់មានព្រះរាជឱង្ការឲ្យតម្រៀបពលឲ្យចាត់ទ័ពយ៉ាង ស្រេច ត្រាស់ឲ្យអាមាត្យាធិបតីទាំងឡាយចូលគាល់ត្រាស់ខសន្យាដែលទ្រង់ សន្និដ្ឋាននឹងព្រាហ្មណៈមាណព ដោយសព្វគ្រប់ នឹងត្រាស់ឲ្យហៅមាណពនោះចូលគាល់ ។ លំដាប់នោះ ក៏ត្រូវអាមាត្យាធិបតីទាំងឡាយទូលតឿនឲ្យទ្រង់រលឹកដល់ការដែលមិន បានប្រទាននិវេសនដ្ឋាននឹងស្បៀងអាហារ ដល់ព្រាហ្មណៈមាណពនោះព្រោះដូច្នោះ កាលអាមាត្យាធិបតីទូលសួរ ក៏ទ្រង់មិនអាចប្រាប់បានក្នុងទីបំផុតទ្រង់បង្គាប់ប្រាប់ឲ្យទៅ តាមរកព្រាហ្មណៈមាណពគ្រប់ផ្លូវថ្នល់ច្រកល្ហកផ្សេង ៗ ក្នុងទីក្រុងតែមិនប្រទះសោះ ។
ព្រះរាជាគ្រាទ្រង់ជ្រាបថា មិនឃើញព្រាហ្មណៈមាណពនោះ ក៏អន់ព្រះហ្ឬទ័យយ៉ាងខ្លាំងទ្រង់កើតទោមនស្សទុក្ខម្នេញពេញទៅដោយ សោកស្ដាយយ៉ាងលើសលុបលើសលន់ថា "ឱ ! ឥស្សរិយយសដ៏ខ្ពស់មហិមាដែលអាត្មាអញសំដៅប៉ងបំណងទុកមក វិនាសខូចអស់ហើយហ្ន៎ !!" ។ ទ្រង់មានព្រះរាជហ្ឬទ័យខ្វក់ខ្វល់ ក្រហល់ក្រហាយសោកស្ដាយព្រោះសេចក្ដីប្រាថ្នារួបរឹត រហូតដល់ធ្លាក់ព្រះលោហិតយ៉ាងខ្លាំង បណ្ដាលទៅជាបក្ខន្ទិកាពាធ គឺជម្ងឺធ្លាក់ឈាមពីមាត់ ពួកពេទ្យមិនអាចថែរក្សាឲ្យសះជាបានព្រះជារោគចិត្តឥតឃើញស្លាក ស្នាមអ្វីបន្តិចឡើយ ។
សម្ដេចសក្ករទេវរាជ ទ្រង់ពិចារណាឃើញថា ឥឡូវនេះអាកាប្រឈួនព្រោះសេចក្ដីប្រាថ្នារបស់ព្រះរាជាកើតឡើងហើយ ល្មមដល់ការដែលអាត្មាអញនឹងថ្វាយដម្បូន្មាន ឲ្យទ្រង់ភ្ញាក់កំណើតកើតគំនិតឃើញត្រូវមករកផ្លូវស្ងប់វិញ" ។ ទើបស្ដេចទ្រង់យាងមកដោយក្លែងភេទជាព្រាហ្មណ៍បានចូលទៅធានាទទួល ក្នុងការរក្សាព្រះរាជាពាធ មុនដំបូងព្រះរាជាត្រាស់នឹងអាមាត្យថាពេទ្យមុន ៗ ទាំងអស់ មិនអាចកែខៃជម្ងឺនេះបាន ព្រាហ្មណ៍នោះនឹងថែរក្សាដូចម្ដេចកើត ? ចូរឲ្យរង្វាន់ហើយបង្គាប់ឲ្យត្រឡប់ទៅវិញចុះ ។ ទើបព្រាហ្មណ៍ទូលតបថា មិនចង់បានរង្វាន់អ្វីឡើយ គឺមានសេចក្ដីតាំងចិត្តនឹងថ្វាយការរក្សាព្យាបាលរោគតែម្យ៉ាង ប៉ុណ្ណោះ ។ គ្រាព្រះរាជាទ្រង់អនុញ្ញាតហើយ ទើបក្រាបទូលសួរអាការសមុដ្ឋាននៃរោគ ព្រះរាជាត្រាស់ឲ្យស្ដាប់ដោយសព្វគ្រប់ ហើយត្រាស់អញ្ជើញព្រាហ្មណ៍ឲ្យដាក់ឱសថដោយពាក្យថាៈ
ទីក្រុងដែនទាំងបី ខ្ញុំឃ្មាតខ្មីប្រាថ្នាមក
បញ្ចាលនឹងកេកក កុរុរាជធានី ។
ជាងនេះណាព្រាហ្មណ៍ណា ខ្ញុំប្រាថ្នាយ៉ាងពេញទី
អញ្ជើញដាក់ថ្នាំតាមពិធី ចិត្តវកវីរកាមនាំទៅ ។
មាណពទើបទូលថា អាការដែលទ្រង់ប្រឈួននេះ នឹងថ្វាយការរក្សាដោយឱសថធម្មតាមិនបានទេ តែនឹងសូមថ្វាយការរក្សាដោយឱសថម្យ៉ាងគឺញាណហើយក្រាបទូលដោយពាក្យ ជាសុភាសិតថាៈ
បើពស់ចឹកគង់ពេទ្យពស់ចេះផ្សែផ្សំ គឺដាក់ថ្នាំរម្ងាប់ពិសកំណាចបាន
បើខ្មោចធ្វើគង់គ្រូខ្មោចចេះលំអាន កែខៃបានដោយអាគមមន្តគាថា ។
ឯចំណែកប៉ែកជម្ងឺឈឺព្រោះកាម ចិត្តរហាមតាមចំណងនៃតណ្ហា
តើសំដៅនៅស្លាកស្នាមកន្លែងណា នរណាហ្ន៎អាចដាក់ថ្នាំជម្ងឺចិត្ត
ដល់ជនល្មើសធម៌នោះកើត ? ។
ឥន្ទព្រាហ្មណ៍ កាលសំដែងដូចនេះហើយ ទើបពោលតទៅឲ្យទ្រង់ជ្រាប ដោយព្រះអង្គឯងថា "មហារាជ ! មិនគួរឡើយដែលទ្រង់គ្រាន់តែឮសូរសៀងសំនៀងស័ព្ទប្រាប់ត្រឹម ប៉ុណ្ណោះ ក៏ចុះព្រះទ័យលៃបំណងប៉ងប្រាថ្នាការក្នុងលោកឲ្យជោកដល់ម្ល៉េះទេ នេះព្រោះសេចក្ដីប្រាថ្នាទើបក្លាយទៅជាសមុដ្ឋាននៃការប្រឈួនដ៏ ខ្លាំងក្លាស្ទើរនឹងអស់ព្រះជន្ម សូមព្រះអង្គទ្រង់រំពៃរំពឹងពិនិត្យគិតមើលដោយព្រះអង្គឯងចុះថា ព្រះអង្គទ្រង់ប្រាថ្នារាជសម្បត្តិទាំងប៉ុណ្ណោះយកមកធ្វើម៉េច ? បើប្រសិនជាទ្រង់បានគ្រប់គ្រងរាជសម្បត្តិក្នុងនគរទាំងនោះ ទ្រង់នឹងបរិភោគឧបភោគទាំងឡាយលើសពីមួយឆ្អែតទៅឬ ? ព្រះអង្គទ្រង់សោយក្រយាស្ងោយមិនហួសពីមួយឆ្អែតដោយពិត មិនគួរតាំងព្រះហ្ឬទ័យឲ្យថ្លស់ធ្លោយទៅក្នុងអំណាចតណ្ហាឬកាមគឺ ចំណង់ការចង់នេះ ឡើយដែលឈ្មោះថាកាមឬតណ្ហានេះ ជាមូលនៃវិបត្តិគ្រប់ប្រការ កាលចំរើនកើនឡើងលើរូបណា រមែងធ្វើនរៈនោះឲ្យបានទទួលទុកទោសទាំងក្នុងលោកនេះ ដូចទ្រង់បានជួបប្រទះក្នុងពេលនេះឯង ទាំងក្នុងលោកខាងមុខ អាចនាំទៅសោយទុក្ខក្នុងអបាយមាននរកជាដើម" ។ ឥន្ទព្រាហ្មណ៍បានសម្ដែងអំពីកាមាទីនវទោស នឹងពណ៌នាគុណនៃការស្ងប់ចាកកាមឲ្យទ្រង់ជ្រាបដោយច្បាស់លាស់ ។
ព្រះរាជាកាលទ្រង់សវនាការពាក្យពន្យល់ដោយនិរយភ័យព្រមទាំងឱវាទនោះ ហើយ ក៏ទ្រង់កើតព្រះប្រាជ្ញាញាណគឺសេចក្ដីដឹងច្បាស់ឡើងភ្លាម ប្រាជ្ញាញាណនោះ ទុកដូចជាឱសថយ៉ាងវិសេស កំចាត់សោកឲ្យបាត់ប្រឈួនក្នុងខណៈនោះឯង ។ តអំពីនោះ ក៏ទ្រង់លះលែងសេចក្ដីប្រាថ្នាឈប់យាត្រាលើកទ័ពទៅញាំញីរដ្ឋសីមា អាណាចក្រដទៃៗ ទ្រង់ពេញព្រះហ្ឬទ័យក្នុងរាជសម្បត្តិរបស់ព្រះអង្គ ទ្រង់បំពេញកុសលចរិយាផ្សេង ៗ នឹងគ្រប់គ្រងប្រជាជនដោយធម៌ ស្រុកនគរក៏ចំរើនរុងរឿងសុខសាន្តបានសប្បាយធូរទូលាយតរៀងទៅហោង ។
(រឿងនេះប្រែចាកកាមនឹតសុត្តជាតក ខុទ្ទនិកាយ ទុកនិបាត)
គតិរបស់រឿង
រឿងនេះ បានគតិដែលគួរគិតយ៉ាងនេះ
១- ក្ដីបំណងប៉ងប្រាថ្នា តម្រេកត្រេកត្រអាល ស្រើបស្រាលតក់ស្លុតរន្ធត់ រំភើបញាប់ញ័រកក្រើកខ្វើកតាមខ្យល់ខ្វល់តាមរលកហៅថា "តណ្ហា" ជាសភាវៈឥតមានរូបរាងរៅសណ្ឋានទ្រង់ទ្រាយយ៉ាងនេះ យ៉ាងនោះទេ គ្រាន់តែជានាមធម៌ សម្រាប់កសាងកំណើតឲ្យសត្វ កើតក្នុងភពបីជាថ្មីទៀត ច្រើនរាប់មិនបានប្រមាណមិនអស់, ជាសភាវៈដក់ដិតជិត ជាប់នៅក្នុងចិត្តគំនិតរបស់មនុស្សសត្វទេពតាទួទៅ នាំឲ្យត្រូវការចំណង់ចង់បានវត្ថុកាមនឹងកិលេសកាម គឺ រូប សំឡេង ក្លិន រស សម្ផស្ស សក្តិយសកេរ្តិ៍ឈ្មោះ ទ្រព្យសម្បត្តិ អាយុ ពណ៌ កំឡាំងនឹងសេចក្ដីសុខ ។
២- ព្រះពុទ្ធជាម្ចាស់ទ្រង់ត្រាស់តាមពិតថា មនុស្សសត្វទេពតាទាំងអស់សុទ្ធតែលិចលង់ទៅក្នុងផ្លូវតណ្ហាជា និច្ច ចង់បាននេះ ចង់បាននោះ មិនឈប់ឈរ មិនឆ្អែតឆ្អន់ មិនគ្រប់គ្រាន់ មិនធុញទ្រាន់មិនជិនណាយ បានហើយចង់បានទៀត ឆ្លៀតរកមកបន្ថែមគ្មានផ្លូវបន្ធូរបន្ថយដោយមិនចេះធួនល្មម ។ វត្ថុកាមនឹងកិលេសកាម ដែលរកបានមកមិនមែនយកទៅណា គឺត្រូវការបំពេញបំពោរកាយឲ្យសប្បាយដល់ចិត្តប៉ុណ្ណោះ រន្ធភ្នែកតូចសោះទេ តែយករូបមកដាក់មិនចេះពេញ ឬថាភ្នែកមិនចេះឆ្អែតនឹងការមើលរូបសោះ រន្ធត្រចៀកនោះក៏តូចដែរតែមិនឆ្អែតនឹងសម្លែង ច្រមុះមិនឆ្អែតនឹងក្លិន អណ្ដាតមិនឆ្អែតនឹងរស កាយមិនឆ្អែតនឹងសម្ផស្ស ម្រាមដៃមិនឆ្អែតនឹងចិញ្ចៀន កដៃមិនឆ្អែតនឹងខ្សែដៃ ឬនាឡិកាដៃ ត្រចៀកមិនឆ្អែតនឹងកាវ-ទំហូ កមិនឆ្អែតនឹងខ្សែក សេដ្ឋីមិនឆ្អែតនឹងបុណ្យសេដ្ឋី មេឃុំមិនឆ្អែតនឹងយសមេឃុំចៅហ្វាយស្រុកមិនឆ្អែតនឹងយសចៅហ្វាយ ស្រុក ចៅហ្វាយខត្តមិនឆ្អែតនឹងយសចៅហ្វាយខេត្ត រដ្ឋមន្ត្រីមិនឆ្អែតនឹងយសរដ្ឋមន្ត្រី មហាក្សត្រិយ៍មិនឆ្អែតនឹងរាជសម្បត្ត ដូចសមុទ្រមិនឆ្អែតនឹងទឹក ភ្លើងមិនឆ្អែតនឹងឧសដូច្នោះ ចេះតែសេចក្ដីខ្វះខាតនៅជានិច្ច ម្ល៉ោះហើយក៏ខំប្រឹងប្រែងស្វែងរកវត្ថុកាមនឹងកិលេសកាមនោះ មកបម្រើកាយចិត្តឥតគិតដល់ការនឿយហត់ ព្រះសុគតសម្ពុទ្ធទើបត្រាស់ថា "ឩនោ លោកោ អតិត្តោ តណ្ហា ទាសោ សត្វលោកមានសេចក្ដីខ្វះខាតនៅជានិច្ច មិនចេះឆ្អែតមិនចេះឆ្អន់ សុទ្ធតែជាបាវព្រាវខ្ញុំកំដររបស់តណ្ហ" ។
៣- ក្នុងបណ្ដាហេតុ ឬ សមុដ្ឋាននៃទុក្ខសោករោគភ័យតាំងពីចំណែកតូច រហូតដល់ចំណែកធំ មិនមានអ្វីដែលក្រៃលែងជាងអវិជ្ជាសេចក្ដីមិនដឹងតាមពិត គំនិតដឹងខុស ចូលចិត្តខុសនេះទេ ។ ព្រោះថាអវិជ្ជាកាលកើតឡើងក្នុងចិត្ត រមែងរុំរឹតទឹកចិត្តឲ្យងងល់ងងឹតឥតពន្លឺរស្មី និយាយខុស ធ្វើខុស ធ្វើខុសជានិច្ច ។ ព្រោះដូច្នោះ មនុស្សដែលមានអវិជ្ជាជាក្អែលនៅខាងក្នុងហើយ ទើបមានចំណុចចំណង់ចង់បានអ្វីៗ មិនកំណត់ ដោយខុសបទមិនត្រូវបែប ឃ្លៀងឃ្លាតចាកធម៌ ទុកជានរណាក្ដៅក្រហាយដោយសារខ្លួនយ៉ាងណា ក៏មិនគិត ។ អវិជ្ជានឹងតណ្ហា ទើបមានដំណើរជាគូគ្នា ប្រែថា "ព្រោះមិនដឹងតាមពិត ទើបនាំចិត្តឲ្យគិតប្រាថ្នា" ។ តណ្ហា គឺសេចក្ដីប្រាថ្នានេះឯងជាទុក្ខសមុទ័យគឺហេតុឲ្យកើតទុក្ខ, ឲ្យកើតយ៉ាងណាខ្លះ ? ឲ្យកើតទុក្ខយ៉ាងនេះគឺហេតុឲ្យកើតទុក្ខ, ឲ្យកើតទុក្ខយ៉ាងណាខ្លះ ? ឲ្យកើតទុក្ខយ៉ាងនេះគឺនាំឲ្យកើតទុក្ខក្នុងការស្វែងរក បើកមិនបានសមបំណងក៏ឲ្យកើតទុក្ខ ប្រសិនបើរកបានមក ក៏កើតទុក្ខនឹងការថែរក្សាទៀត ភ័យថប់វានាសទៅវិញ ដោយអគិភ័យ ឧទកភ័យ ចោរភ័យឬឧបស័គ្គណាមួយ ។ "ទ្រព្យច្រើនព្រួយរក្សា ទ្រព្យតិចណាព្រួយរិះគិត" នឹងនាំឲ្យបានជួបប្រទះជាតិទុក្ខ ជរាទុក្ខ មរណទុក្ខជាដើម ។
៤- តណ្ហាតែងមានគ្រប់គ្នាជាធម្មតា តែថាកុំឲ្យជ្រុលជ្រួសហួសជ្រុងពេក កុំឲ្យល្មោភលោភល្មើសល្មមព្រមនៅក្រោមតណ្ហារហូតដល់ហៅថា "តណ្ហាខ្វាក់" នោះមិនកើតទេ ព្រោះតណ្ហាខ្វាក់ឥតគិតបាបបុណ្យគុណទោសអ្វីឡើយ គិតឲ្យតែខាងបាន ឲ្យតែប្រទះដៃឥតស្គាល់អាយុជីវិតទ្រព្យសម្បត្តិកូនប្រពន្ធនរណា ត្រូវសម្លាប់សំឡេះក៏សម្លាប់សម្លេះ ត្រូវលួចក៏លួចប្លន់ក៏ប្លន់ ត្រូវចាក់កាប់ក៏ចាក់កាប់ ត្រូវស៊ីក៏ស៊ី ផឹកក៏ផឹកជាដើម កាលបើបណ្ដែតបណ្ដោយតាមតណ្ហាខ្វាក់បែបនេះ ប្រាកដជាខ្នោះឃ្នាងគុកច្រវាក់គ្រោះថ្នាក់បក់ដៃហៅហើយ លុះស្លាប់ទៅ ត្រូវទទួលទុក្ខក្នុងអបាយទៀត ។
៥- កាមឬតណ្ហារាប់ថាជាទោសរបស់ចិត្តយ៉ាងសំខាន់ ជនដែលត្រូវកាមតណ្ហាគ្របសង្កត់ រមែងងងឹតមិនដឹងខ្លួនប្រហែលនឹងមនុស្សខ្មោចចូលត្រឡប់ត្រូវទៅជា ខុសៗ ទៅជាត្រូវវិញ, ដើម្បីប្រើឧបាយជួយជនពួកនេះឲ្យដឹងខ្លួន ក្រៅចាកអ្នកមានបញ្ញាក្នុងសមុដ្ឋាននៃរោគនេះហើយ មិនមាននរណានឹងជួយបាន ថ្នាំធម្មតាយកទៅកែកុនរក្សាឲ្យជាសះស្បើយមិនបានឡើយ ។
វិធីរក្សាការពាររោគចិត្តដូច្នេះ ដែលបានផលមកហើយ គឺ
ក/ ជួយដាស់តឿនក្រើនរំលឹក អ្នកដែលត្រូវរោគតណ្ហាគ្របសង្កត់ឲ្យកើតហិរិអៀនខ្មាសដល់ចិត្ត ឱត្តប្បៈ ខ្ពើមរអើមខ្លាចរអាចំពោះបាប ។
ខ/ ពន្យល់ឲ្យឃើញទោសនៃកាមតណ្ហាថជាអណ្ដូងនៃទុក្ខសោករោគភ័យទាំង ពួង នឹងឲ្យឃើញគុណនៃសេចក្ដីប្រាសចាកតណ្ហាថាជាប្រឡាយនាំមកនូវ សេចក្ដីត្រជាក់ត្រជំ ស្ងប់ស្ងាត់សុខស្ងៀមនៃចិត្ត ។
ពុទ្ធភាសិត
យស្ស តិណ្ណោ កាមបង្កោ មទ្ទិតោ កាមកណ្ដ កា
មោហក្ខយមនុប្បត្តោ សុខទុក្ខេ ន វេធតិ ។
បុគ្គលឯណាឆ្លងនៅភក់ គឺកាមលាមកដ៏សាវា
នឹងញាំញីដកនូវបន្លា គឺកាមតណ្ហាចាកចិត្តជាប់ ។
បុគ្គលនោះឯងនឹងអស់ទៅ នូវមោហៈធម៌ជាលំដាប់
ជាអ្នកមិនតក់ស្លុតញ័រញាប់ ក្នុងសុខទុក្ខសព្វប្រការឡើយ ។
ចប់
ប្រភព http://www.budinst.gov.kh/?q=node/275
0 ความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น