ប្រវត្តិពង្សាវតារ
ព្រះសង្វរមុនីវិសុទ្ធិវង្សាចារិយាធម្មឧត្ដមបញ្ញា
ព្រះឧបជ្ឈាយ៍ព្រះនាម ទ្រឿងហ៊ាន វត្តកណ្ដាល
ឃុំឃិកភឿក ខេត្តបាក់លីវ
ជុតិបញ្ញា សឺន - សាន
គ្រូបង្រើនបន្ទំវិជ្ជាខេមភាសាសាលាដើមអម្ពិល
រៀបរៀង
ព្រះសង្វរមុនីវិសុទ្ធិវង្សាចារិយាធម្មឧត្ដមបញ្ញា
ព្រះឧបជ្ឈាយ៍ព្រះនាម ទ្រឿងហ៊ាន វត្តកណ្ដាល
ឃុំឃិកភឿក ខេត្តបាក់លីវ
ជុតិបញ្ញា សឺន - សាន
គ្រូបង្រើនបន្ទំវិជ្ជាខេមភាសាសាលាដើមអម្ពិល
រៀបរៀង
ព្រះសង្ចរមុនីវិសុទ្ធិវង្សាចារិយាធម្មឧត្ដមបញ្ញាអង្គនេះ នាមដើម ទ្រឿង-ហ៊ាន នាមក្នុងភិក្ខុភាវជាឥន្ទបញ្ញា ជាតិខ្មែរបិតាឈ្មោះទ្រឿង ណិម ជាអ្នករកស៊ីធ្វើស្រែ មាតាឈ្មោះតាំងធីទៀវ ទីលំនៅ ៗ ក្នុងភូមិធម្មជោឃុំយិញភឿកបាក់លីវ ។
លោកកើតនៅថ្ងៃអង្គារ ២ កើតខែបុស្សឆ្នាំជូតអដ្ឋសក្ស ព.ស. ២៤១៨ ត្រូវនិងឆ្នាំ ១៨៧៥ ក្នុងភូមិធម្មជោ ឃុំយិញភឿក ។
អាយុ ១៣ ឆ្នាំនៅឆ្នាំជូតសំរិទ្ធិសក្ស ព.ស. ២៤៣០ ត្រូវនឹង ឆ្នាំ ១៨៨៨ បានចូលទៅសិក្សាអក្ខរវិធី អំពីសំណាក់លោកគ្រូចៅអធិការព្រះនាម ញូង វត្តកណ្ដាលភូមិបោសលាន ឃុំយិញភឿក ការដែលសិក្សាអក្ខរវិធីនេះ មិនបានដឹងកំណត់ជាប៉ុន្មានៗ ឆ្នាំ បានដឹងថាលោកត្រឡប់ទៅជួយធ្វើស្រែមាតាបិតាលោកនៅភូមិធម្មជោ ឃុំយិញភឿកវិញ ។
អាយុ ២២ ឆ្នាំ នៅឆ្នាំរកានពសក្ស ព.ស. ២៤៤០ ត្រូវនឹងឆ្នាំ ១៨៩៧ លោកត្រឡប់ចូលមករៀនពព្វជ្ជាវិធី ក្នុងសំណាក់លោកគ្រូចៅអធិការព្រះនាមញូងវត្តកណ្ដាលដដែលហើយ ឧបសម្បទាជាភិក្ខុភាវក្នុងពុទ្ធសីមាវត្តកណ្ដាល ក្នុងថ្ងៃ ១៣ កើតខែអាសាធឆ្នាំរកានោះ លោកគ្រូមុនីវង្សាព្រះនាម (សំ) ជាឧបជ្ឈាយ៍គង់វត្តឃ្លាំងខេត្តឃ្លាំង លោកគ្រូធម្មវិន័យនាមញូង នឹងលោកគ្រូវិន័យកេសរនាមខៀវជាឧបសម្បទាចារ្យ ។
កាលដែលបានឧបសម្ប័ទហើយ ក៏នៅបំរើឧបសម្បទាចារ្យរបស់លោកដោយប្រតិបត្តិល្អ បានឮសេចក្ដីសរសើរជាប់មកដល់ឥឡូវនេះ ថាឧបសម្បទាចារ្យរបស់លោកទាំងពីរព្រះអង្គនោះ មានមេត្តាដល់លោកលើសលែងកូនសិស្សឯទៀតៗ ដោយឃើញថា លោកមានព្យាយាមសិក្សារៀនសូត្រដ៏មាំទាំជាបណ្ដាសិស្សទាំងអស់ដែល នៅជាមួយ ។
លុះបានវស្សាគំរប់ពីរព្រះជន្ម ២៤ ឆ្នាំហើយ ចូលមកក្នុងឆ្នាំកោរឯកស័ក ព.ស. ២៤៤២ ត្រូវនឹងឆ្នាំ ១៨៩៩ មានព្រះទ័យភ្នកនឹកនឹងរៀនព្រះបរិយត្តិសាសនា ។
រឿងនេះខ្ញុំបានឮលោកតំណាលជាញយៗ ថាស្រុកជាន់នោះនៅមិនទាន់មានអ្នករៀនសូត្រធម៌វិន័យអ្វីទេ គ្រាន់តែឮតៗ គ្នាថារៀនអត្ថ ៗ នេះក៏នៅតែមិនយល់សេចក្ដីថាដូចម្ដេចសូម្បីគ្រាន់តែផ្លាស់ពាក្យ ថារៀនបាលីយ៉ាងនេះវិញក៏ស្ដាប់បានដោយក្រផង ឯដំណើរនឹងទៅភ្នំពេញទៀតក៏ជាការលំបាកនឹងទៅមកណាស់ ពីព្រោះពុំសូវមានអ្នកចុះឡើង ហើយមានតំណាក់កប៉ាល់តៗ ច្រើនអន្លើច្រើនដំណផង ។
ទុកជាមានសេចក្ដីលំបាកយ៉ាងនោះ លោកក៏គ្មានគិតធុញទ្រាន់ក្នុងដំណើរផ្លូវនេះទេ ចំណងដែលកើតឡើងនោះចេះតែច្រើនឡើងៗ ក៏លប់លាងបាត់សេចក្ដីលំបាកទាំងប៉ុន្មាននោះ ។
ក្នុងខែពិសាខឆ្នាំនោះហើយ ដែលលោកបានលាឧបសម្បទាចារ្យលោកៗ ក៏បានអនុញ្ញាត្តឲ្យតាមសេចក្ដីសូម បានរៀបចំដំណើរនឹងទៅភ្នំពេញជាមួយនឹងភិក្ខុសាមណេរច្រើនអង្គមាន លោកគ្រូព្រះឧបជ្ឈាយ៍ព្រះនាម អ៊ង ជាដើម បានធ្វើដំណើរតាមកប៉ាល់ក្រុំហ៊ុនមេស្សាសឺរី ពីត្រឹមខេត្តឃ្លាំងដរាបដល់ទៅភ្នំពេញជាមួយគ្នា លោកក្នុងចូលសូមសំណាក់នៅកុដិលោកគ្រូព្រះមង្គលទេព្វាចារ្យ ព្រះនាម (កុយ) ដោយធ្លាប់ស្គាល់រាប់អានតាំងពីឧបសម្បទាចារ្យលោកមក ។
ហើយលោកប្រារព្ធរៀនបាលីព្រះត្រៃបិដក អំពីលោកគ្រូទាំងឡាយច្រើនអង្គ មានលោកគ្រូធម្មវង្សាព្រះនាម (អ៊ុក) នឹងលោកគ្រូព្រះមហាព្រះនាម (កូវ) ជាដើម លុះដល់ព្រះជន្ម ៣២ ឆ្នាំនៅឆ្នាំមមែនពស័ក ព.ស. ២៤៥០ ត្រូវនិងឆ្នាំ ១៩៧០ លោកត្រឡប់មកគង់នៅវត្តដើមវិញ ក៏បានបង្ហាត់បង្រៀនធម៌វិន័យពួកបព្វជិតនឹងគ្រហស្ថច្រើនរូប តែព្រះទ័យមិនទាន់សាបរលាយចាកការរៀនសូត្រនៅឡើយទេ ។
ដល់ចូលមកក្នុងខែពិសាខឆ្នាំរកាឯកស័ក ព.ស. ២៤៥២ ត្រូវនឹងឆ្នាំ ១៩០៩ ក្នុងរវាងព្រះជន្ម ៣៤ ឆ្នាំ មានព្រះទ័យចង់ជាវសាស្រ្តាបាលីមកដំកល់ទុកក្នុងទីវត្តកណ្ដាល សេចក្ដីប្រាថ្នានោះក៏ពេញទីឡើង នាំឲ្យលោកទោសំរេចវិជ្ជាឯទីក្រុងបាងកកម្ដងទៀត តាមផ្លូវជើងទឹកព្រៃនគរតែមួយព្រះអង្គលោកតែលុះបានជួបនិងមិត្ត សំឡាញ់ ដែលធ្លាប់ស្ដាប់រាប់អានពីស្រុកខ្មែរទៅ លោកក៏បានទៅគង់នៅវត្តជំនះសង្គ្រាមហើយបានសិក្សានិងលោកគ្រូ អាចារ្យទាំងឡាយមានលោកគ្រូព្រះមហាប៉ានជាដើម ។ លោកក៏សន្សំជាវគម្ពីរសាស្រ្តាបាលីស្លឹករិតបានចំនួន ២០ គម្ពីរ លុះព្រះជន្មបាន ៣៦ ឆ្នាំនៅឆ្នាំរការត្រីស័ក ព.ស. ២៤៥៤ ត្រូវនឹងឆ្នាំ ១៩១១ លោកត្រឡប់វិលមកស្រុកវិញ ក៏តាំងជាអាចារ្យប្ដើម1 ការរៀនសូត្រជាយ៉ាងមាំទាំមានបង្រៀនបាលីនឹងបង្ហាត់បង្ហាញភិក្ខុ សាមណេរ ឲ្យសូត្រធម៌ត្រឹមត្រូវជាដើម ស្នាដៃដែលលោកធ្វើឲ្យមាន គឺសៀវភៅឧបោសថកថាមានរបៀបសមាទានវិធី និងកិច្ចធ្វើវត្តព្រឹកល្ងាចជាដើម សំរាប់ឧបាសកឧបាសិកា សមាទានឧបោសថសីលរាល់ៗ ខែ ពីព្រោះសម័យនោះមិនសូវមានរបៀបធម៌វិន័យផ្សាយច្រើនដូចសម័យនេះទេ ។
ដល់មកថ្ងៃសុក្រ ៨ កើតខែចែត្រឆ្នាំរកាត្រីស័ក ព.ស. ២៤៦៤ ត្រូវនឹងថ្ងៃ ១៥ អាវរិលឆ្នាំ ១៩២១ បានទទួលគ្រឿងឥស្សរិយយសមុនីសារភរណដែលព្រះករុណាជាម្ចាស់ជីវិត រាជានុកោដ្ឋទ្រង់ប្រោសព្រះរាជទាន ។
លុះដល់ឆ្នាំម្សាញ់ឯកស័ក ព.ស. ២៤៧៤ ត្រូវនឹងឆ្នាំ ១៩២៩ រាជ្ការស្រុកកូសាំងស៊ីនបានបង្កើតឲ្យមានសាលាបឋមសិក្សាខេមរវិជ្ជា នៅក្នុងវត្ត លោកក៏ព្រមព្រៀងជួយទំនុកបម្រុងពេញទី ដរាបដល់ចេញស្បៀងអាហារចិញ្ចឹមអស់ទាំងកូនសិស្សដែលមកពីស្រុក ឆ្ងាយ ៗ ឲ្យនៅរៀនសូត្រជាដើម ។
មិនតែប៉ុណ្ណោះលោកបានទាំងបង្ហើយ2សាលារៀនមួយដែលជាស្នាដៃបងជី ទួតមួយលោកធ្វើត្រាតែហើយស្រេច ក៏បានប្រគល់ឲ្យរាជការចាត់ចែងបង្រៀនតាមការក្នុងសាលានោះ ហេតុតែលោកមានព្រះទ័យល្អយ៉ាងនេះហើយ បានជាសាលាវត្តកណ្ដាលចំរើនធំយ៉ាងឆាប់ទាន់ចិត្ត លើសលប់សាលាខ្មែរទាំងអស់នៅក្នុងខេត្ត ។
លុះចូលមកក្នុងថ្ងៃ ១០ រោជខែមាឃឆ្នាំជាមួយគ្នា លោកបានតាំងជាព្រះឧបជ្ឈាយ៍ពេញទីឡើងជាព្រះសង្វរមុនីវិសុទ្ធិ វង្សាចារិយាធម្មឧត្តមបញ្ញា ក្នុងឆ្នាំវកទោស័ក ព.ស. ២៤៧៥ ត្រូវនឹងថ្ងៃ ១៧ យូវាំងឆ្នាំ ១៩៣២ លោកស្រ្តីស៊ុយស៊ានការប៉ឺឡែសព្រមព្រៀងនឹងរាជការស្រុកកូសាំងស៊ីន បាននាំព្រះត្រៃបិដកមួយក្បាលដំបូង មកដំកល់ទុកក្នុងទីវត្តកណ្ដាល មានលោកអាត់មិនិស្រ្តាទ័រខេត្តបាក់លីវជាអធិបតី ឈ្មោះប្រីយែរដឺលិស្ល និងទ្រីវៀងសឺនសរ បានលើកប្រគេនដល់ព្រះហស្តលោកហើយមានប្រសាស្នថារាជ្ការប្រគេន សៀវភៅមួយក្បាលនេះទុកសំរាប់វត្ត សូមព្រះតេជគុណចាំចុះ ថាចាប់ដើមពីឆ្នាំនេះទៅរាជ្ការនឹងបម្រុងឲ្យមានមួយចប់ក្នុងទី វត្តនេះ ជាករត៍ដំណែលព្រះពុទ្ធសាសនាសូមព្រះតេជគុណរក្សាទុកដោយប្រពៃចុះ លោកក៏ត្រេកអរហើយទទួលយកពីដៃលោកអាត់មិនិស្ត្រាទ័រ ។
ដល់ចូលមកក្នុងថ្ងៃសៅរ៍ ១ រោជខែអាសាធឆ្នាំរកាបញ្ចស័ក ព.ស. ២៤៦៧ ត្រូវនឹងថ្ងៃ ៨ សូយេត លោកក៏ចាប់អាពាធគ្រុនក្ដៅ តែនៅនិមន្តចុះឡើងក្នុងវត្តបាន លុះគំរប់ថ្ងៃនៅថ្ងៃចន្ទ ៣ រោជរោគនោះក៏បណ្ដាលទៅជាចង្អារឆាន់ចង្ហាន់មិនបាន ឯរូបរាងកាយរបស់លោកក៏នៅពេញលេញដូចធម្មតាតពីថ្ងៃចន្ទនោះមក ព្រះភក្រ្តក៏ស្រកស្លក់បន្តិចជាងប្រក្រតីដោយអត់អាហារសោះ។
ឯថ្នាំទុកជាពេទ្យរក្សាយ៉ាងណាៗ ក៏មិនទទួល ឯការបួងសួងទុកជាធ្វើដូចម្ដេចៗ រោគនោះក៏ចេះតែចំរើនឡើៗ ឥតស្រាក តែលោកនៅតែមានពុទ្ធដិកាច្បាស់លាស់ប្រាប់អំពីអាការរោគដែលកើតឡើង នោះបាននៅឡើយ ដល់មកថ្ងៃសុក្រ ៧ រោជត្រូវនឹងថ្ងៃ ១៤ សូយេតស្រាប់តែភ្លឹកភ្លេចស្មារតី ឥតមានពុទ្ធដិកាឬនិងថ្ងូរថ្អូញថ្អែថាអ្វីបានមួយមាត់គ្មាន បើសិង្ហក៏សិង្ហស្ងៀម បើគង់ក៏គង់ស្ងៀម ដ៏រាបទាល់តែមច្ចុសេនាសង្រ្គបបានដួងវិញ្ញាណ ជារបស់មានតម្លៃ លោកក៏ទទួលអនិច្ចធម្ម នៅវេលាម៉ោង ៦ រសៀលថ្ងៃសៅរ៍ ៨ រោជខែអាសាធឆ្នាំរកាបញ្ចស័កត្រូវនឹងថ្ងៃ ១៥ ខែសូយេត ព.ស. ២៤៧៦ គ្រិ.ស. ១៩៣៣ ៕
ប្រភព http://www.budinst.gov.kh/?q=node/188
លោកកើតនៅថ្ងៃអង្គារ ២ កើតខែបុស្សឆ្នាំជូតអដ្ឋសក្ស ព.ស. ២៤១៨ ត្រូវនិងឆ្នាំ ១៨៧៥ ក្នុងភូមិធម្មជោ ឃុំយិញភឿក ។
អាយុ ១៣ ឆ្នាំនៅឆ្នាំជូតសំរិទ្ធិសក្ស ព.ស. ២៤៣០ ត្រូវនឹង ឆ្នាំ ១៨៨៨ បានចូលទៅសិក្សាអក្ខរវិធី អំពីសំណាក់លោកគ្រូចៅអធិការព្រះនាម ញូង វត្តកណ្ដាលភូមិបោសលាន ឃុំយិញភឿក ការដែលសិក្សាអក្ខរវិធីនេះ មិនបានដឹងកំណត់ជាប៉ុន្មានៗ ឆ្នាំ បានដឹងថាលោកត្រឡប់ទៅជួយធ្វើស្រែមាតាបិតាលោកនៅភូមិធម្មជោ ឃុំយិញភឿកវិញ ។
អាយុ ២២ ឆ្នាំ នៅឆ្នាំរកានពសក្ស ព.ស. ២៤៤០ ត្រូវនឹងឆ្នាំ ១៨៩៧ លោកត្រឡប់ចូលមករៀនពព្វជ្ជាវិធី ក្នុងសំណាក់លោកគ្រូចៅអធិការព្រះនាមញូងវត្តកណ្ដាលដដែលហើយ ឧបសម្បទាជាភិក្ខុភាវក្នុងពុទ្ធសីមាវត្តកណ្ដាល ក្នុងថ្ងៃ ១៣ កើតខែអាសាធឆ្នាំរកានោះ លោកគ្រូមុនីវង្សាព្រះនាម (សំ) ជាឧបជ្ឈាយ៍គង់វត្តឃ្លាំងខេត្តឃ្លាំង លោកគ្រូធម្មវិន័យនាមញូង នឹងលោកគ្រូវិន័យកេសរនាមខៀវជាឧបសម្បទាចារ្យ ។
កាលដែលបានឧបសម្ប័ទហើយ ក៏នៅបំរើឧបសម្បទាចារ្យរបស់លោកដោយប្រតិបត្តិល្អ បានឮសេចក្ដីសរសើរជាប់មកដល់ឥឡូវនេះ ថាឧបសម្បទាចារ្យរបស់លោកទាំងពីរព្រះអង្គនោះ មានមេត្តាដល់លោកលើសលែងកូនសិស្សឯទៀតៗ ដោយឃើញថា លោកមានព្យាយាមសិក្សារៀនសូត្រដ៏មាំទាំជាបណ្ដាសិស្សទាំងអស់ដែល នៅជាមួយ ។
លុះបានវស្សាគំរប់ពីរព្រះជន្ម ២៤ ឆ្នាំហើយ ចូលមកក្នុងឆ្នាំកោរឯកស័ក ព.ស. ២៤៤២ ត្រូវនឹងឆ្នាំ ១៨៩៩ មានព្រះទ័យភ្នកនឹកនឹងរៀនព្រះបរិយត្តិសាសនា ។
រឿងនេះខ្ញុំបានឮលោកតំណាលជាញយៗ ថាស្រុកជាន់នោះនៅមិនទាន់មានអ្នករៀនសូត្រធម៌វិន័យអ្វីទេ គ្រាន់តែឮតៗ គ្នាថារៀនអត្ថ ៗ នេះក៏នៅតែមិនយល់សេចក្ដីថាដូចម្ដេចសូម្បីគ្រាន់តែផ្លាស់ពាក្យ ថារៀនបាលីយ៉ាងនេះវិញក៏ស្ដាប់បានដោយក្រផង ឯដំណើរនឹងទៅភ្នំពេញទៀតក៏ជាការលំបាកនឹងទៅមកណាស់ ពីព្រោះពុំសូវមានអ្នកចុះឡើង ហើយមានតំណាក់កប៉ាល់តៗ ច្រើនអន្លើច្រើនដំណផង ។
ទុកជាមានសេចក្ដីលំបាកយ៉ាងនោះ លោកក៏គ្មានគិតធុញទ្រាន់ក្នុងដំណើរផ្លូវនេះទេ ចំណងដែលកើតឡើងនោះចេះតែច្រើនឡើងៗ ក៏លប់លាងបាត់សេចក្ដីលំបាកទាំងប៉ុន្មាននោះ ។
ក្នុងខែពិសាខឆ្នាំនោះហើយ ដែលលោកបានលាឧបសម្បទាចារ្យលោកៗ ក៏បានអនុញ្ញាត្តឲ្យតាមសេចក្ដីសូម បានរៀបចំដំណើរនឹងទៅភ្នំពេញជាមួយនឹងភិក្ខុសាមណេរច្រើនអង្គមាន លោកគ្រូព្រះឧបជ្ឈាយ៍ព្រះនាម អ៊ង ជាដើម បានធ្វើដំណើរតាមកប៉ាល់ក្រុំហ៊ុនមេស្សាសឺរី ពីត្រឹមខេត្តឃ្លាំងដរាបដល់ទៅភ្នំពេញជាមួយគ្នា លោកក្នុងចូលសូមសំណាក់នៅកុដិលោកគ្រូព្រះមង្គលទេព្វាចារ្យ ព្រះនាម (កុយ) ដោយធ្លាប់ស្គាល់រាប់អានតាំងពីឧបសម្បទាចារ្យលោកមក ។
ហើយលោកប្រារព្ធរៀនបាលីព្រះត្រៃបិដក អំពីលោកគ្រូទាំងឡាយច្រើនអង្គ មានលោកគ្រូធម្មវង្សាព្រះនាម (អ៊ុក) នឹងលោកគ្រូព្រះមហាព្រះនាម (កូវ) ជាដើម លុះដល់ព្រះជន្ម ៣២ ឆ្នាំនៅឆ្នាំមមែនពស័ក ព.ស. ២៤៥០ ត្រូវនិងឆ្នាំ ១៩៧០ លោកត្រឡប់មកគង់នៅវត្តដើមវិញ ក៏បានបង្ហាត់បង្រៀនធម៌វិន័យពួកបព្វជិតនឹងគ្រហស្ថច្រើនរូប តែព្រះទ័យមិនទាន់សាបរលាយចាកការរៀនសូត្រនៅឡើយទេ ។
ដល់ចូលមកក្នុងខែពិសាខឆ្នាំរកាឯកស័ក ព.ស. ២៤៥២ ត្រូវនឹងឆ្នាំ ១៩០៩ ក្នុងរវាងព្រះជន្ម ៣៤ ឆ្នាំ មានព្រះទ័យចង់ជាវសាស្រ្តាបាលីមកដំកល់ទុកក្នុងទីវត្តកណ្ដាល សេចក្ដីប្រាថ្នានោះក៏ពេញទីឡើង នាំឲ្យលោកទោសំរេចវិជ្ជាឯទីក្រុងបាងកកម្ដងទៀត តាមផ្លូវជើងទឹកព្រៃនគរតែមួយព្រះអង្គលោកតែលុះបានជួបនិងមិត្ត សំឡាញ់ ដែលធ្លាប់ស្ដាប់រាប់អានពីស្រុកខ្មែរទៅ លោកក៏បានទៅគង់នៅវត្តជំនះសង្គ្រាមហើយបានសិក្សានិងលោកគ្រូ អាចារ្យទាំងឡាយមានលោកគ្រូព្រះមហាប៉ានជាដើម ។ លោកក៏សន្សំជាវគម្ពីរសាស្រ្តាបាលីស្លឹករិតបានចំនួន ២០ គម្ពីរ លុះព្រះជន្មបាន ៣៦ ឆ្នាំនៅឆ្នាំរការត្រីស័ក ព.ស. ២៤៥៤ ត្រូវនឹងឆ្នាំ ១៩១១ លោកត្រឡប់វិលមកស្រុកវិញ ក៏តាំងជាអាចារ្យប្ដើម1 ការរៀនសូត្រជាយ៉ាងមាំទាំមានបង្រៀនបាលីនឹងបង្ហាត់បង្ហាញភិក្ខុ សាមណេរ ឲ្យសូត្រធម៌ត្រឹមត្រូវជាដើម ស្នាដៃដែលលោកធ្វើឲ្យមាន គឺសៀវភៅឧបោសថកថាមានរបៀបសមាទានវិធី និងកិច្ចធ្វើវត្តព្រឹកល្ងាចជាដើម សំរាប់ឧបាសកឧបាសិកា សមាទានឧបោសថសីលរាល់ៗ ខែ ពីព្រោះសម័យនោះមិនសូវមានរបៀបធម៌វិន័យផ្សាយច្រើនដូចសម័យនេះទេ ។
ដល់មកថ្ងៃសុក្រ ៨ កើតខែចែត្រឆ្នាំរកាត្រីស័ក ព.ស. ២៤៦៤ ត្រូវនឹងថ្ងៃ ១៥ អាវរិលឆ្នាំ ១៩២១ បានទទួលគ្រឿងឥស្សរិយយសមុនីសារភរណដែលព្រះករុណាជាម្ចាស់ជីវិត រាជានុកោដ្ឋទ្រង់ប្រោសព្រះរាជទាន ។
លុះដល់ឆ្នាំម្សាញ់ឯកស័ក ព.ស. ២៤៧៤ ត្រូវនឹងឆ្នាំ ១៩២៩ រាជ្ការស្រុកកូសាំងស៊ីនបានបង្កើតឲ្យមានសាលាបឋមសិក្សាខេមរវិជ្ជា នៅក្នុងវត្ត លោកក៏ព្រមព្រៀងជួយទំនុកបម្រុងពេញទី ដរាបដល់ចេញស្បៀងអាហារចិញ្ចឹមអស់ទាំងកូនសិស្សដែលមកពីស្រុក ឆ្ងាយ ៗ ឲ្យនៅរៀនសូត្រជាដើម ។
មិនតែប៉ុណ្ណោះលោកបានទាំងបង្ហើយ2សាលារៀនមួយដែលជាស្នាដៃបងជី ទួតមួយលោកធ្វើត្រាតែហើយស្រេច ក៏បានប្រគល់ឲ្យរាជការចាត់ចែងបង្រៀនតាមការក្នុងសាលានោះ ហេតុតែលោកមានព្រះទ័យល្អយ៉ាងនេះហើយ បានជាសាលាវត្តកណ្ដាលចំរើនធំយ៉ាងឆាប់ទាន់ចិត្ត លើសលប់សាលាខ្មែរទាំងអស់នៅក្នុងខេត្ត ។
លុះចូលមកក្នុងថ្ងៃ ១០ រោជខែមាឃឆ្នាំជាមួយគ្នា លោកបានតាំងជាព្រះឧបជ្ឈាយ៍ពេញទីឡើងជាព្រះសង្វរមុនីវិសុទ្ធិ វង្សាចារិយាធម្មឧត្តមបញ្ញា ក្នុងឆ្នាំវកទោស័ក ព.ស. ២៤៧៥ ត្រូវនឹងថ្ងៃ ១៧ យូវាំងឆ្នាំ ១៩៣២ លោកស្រ្តីស៊ុយស៊ានការប៉ឺឡែសព្រមព្រៀងនឹងរាជការស្រុកកូសាំងស៊ីន បាននាំព្រះត្រៃបិដកមួយក្បាលដំបូង មកដំកល់ទុកក្នុងទីវត្តកណ្ដាល មានលោកអាត់មិនិស្រ្តាទ័រខេត្តបាក់លីវជាអធិបតី ឈ្មោះប្រីយែរដឺលិស្ល និងទ្រីវៀងសឺនសរ បានលើកប្រគេនដល់ព្រះហស្តលោកហើយមានប្រសាស្នថារាជ្ការប្រគេន សៀវភៅមួយក្បាលនេះទុកសំរាប់វត្ត សូមព្រះតេជគុណចាំចុះ ថាចាប់ដើមពីឆ្នាំនេះទៅរាជ្ការនឹងបម្រុងឲ្យមានមួយចប់ក្នុងទី វត្តនេះ ជាករត៍ដំណែលព្រះពុទ្ធសាសនាសូមព្រះតេជគុណរក្សាទុកដោយប្រពៃចុះ លោកក៏ត្រេកអរហើយទទួលយកពីដៃលោកអាត់មិនិស្ត្រាទ័រ ។
ដល់ចូលមកក្នុងថ្ងៃសៅរ៍ ១ រោជខែអាសាធឆ្នាំរកាបញ្ចស័ក ព.ស. ២៤៦៧ ត្រូវនឹងថ្ងៃ ៨ សូយេត លោកក៏ចាប់អាពាធគ្រុនក្ដៅ តែនៅនិមន្តចុះឡើងក្នុងវត្តបាន លុះគំរប់ថ្ងៃនៅថ្ងៃចន្ទ ៣ រោជរោគនោះក៏បណ្ដាលទៅជាចង្អារឆាន់ចង្ហាន់មិនបាន ឯរូបរាងកាយរបស់លោកក៏នៅពេញលេញដូចធម្មតាតពីថ្ងៃចន្ទនោះមក ព្រះភក្រ្តក៏ស្រកស្លក់បន្តិចជាងប្រក្រតីដោយអត់អាហារសោះ។
ឯថ្នាំទុកជាពេទ្យរក្សាយ៉ាងណាៗ ក៏មិនទទួល ឯការបួងសួងទុកជាធ្វើដូចម្ដេចៗ រោគនោះក៏ចេះតែចំរើនឡើៗ ឥតស្រាក តែលោកនៅតែមានពុទ្ធដិកាច្បាស់លាស់ប្រាប់អំពីអាការរោគដែលកើតឡើង នោះបាននៅឡើយ ដល់មកថ្ងៃសុក្រ ៧ រោជត្រូវនឹងថ្ងៃ ១៤ សូយេតស្រាប់តែភ្លឹកភ្លេចស្មារតី ឥតមានពុទ្ធដិកាឬនិងថ្ងូរថ្អូញថ្អែថាអ្វីបានមួយមាត់គ្មាន បើសិង្ហក៏សិង្ហស្ងៀម បើគង់ក៏គង់ស្ងៀម ដ៏រាបទាល់តែមច្ចុសេនាសង្រ្គបបានដួងវិញ្ញាណ ជារបស់មានតម្លៃ លោកក៏ទទួលអនិច្ចធម្ម នៅវេលាម៉ោង ៦ រសៀលថ្ងៃសៅរ៍ ៨ រោជខែអាសាធឆ្នាំរកាបញ្ចស័កត្រូវនឹងថ្ងៃ ១៥ ខែសូយេត ព.ស. ២៤៧៦ គ្រិ.ស. ១៩៣៣ ៕
ប្រភព http://www.budinst.gov.kh/?q=node/188
0 ความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น