วันพุธที่ 18 พฤษภาคม พ.ศ. 2554

ប្រវត្តិ​ភូមិ និង​កោះ​នានា នៅ​ខេត្ត​កោះកុង

ឯកសារប្រវត្តិ​ភូមិ និង​កោះ​នានា នៅ​ខេត្ត​កោះកុង
ដោយឧកញ៉ា​ប្រសើរ​លិខិត ម៉ែន - ទន់
ធ្វើ​ការ​នៅ​ទីចាត់ការ​គរុកោសល្យ ភ្នំពេញ

១- ភូមិ​ជ្រោយស្មាច់ និង កោះ​ជិត​ខាង (1)
ជ្រោយ​ស្មាច់ ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​សង្កាត់​ព្រែកខ្សាច់ ស្រុក​សិរី​សាគរ ខេត្ត​កោះកុង ។ បាន​ជា​ហៅ​ថា​ជ្រោយ​ស្មាច់ ព្រោះ​ទី​នេះ​មាន​ដី​ដុះ​លយ​ចេញ​ទៅ​ផ្ទៃ​សមុទ្រ ហើយ​មាន​ដើម​ស្មាច់​ដុះ​ជា​ច្រើន "អ្នក​ខ្លះ​ហៅ​ពយ​ស្មាច់" ។
ជ្រោយ​នេះ​មាន​ប្រជាពលរដ្ឋ​រស់​នៅ​ជា​ អចិន្ត្រៃយ៍​ចំនួន​ជាង ២០ គ្រួសារ​ក្រៅ​អំពី​នេះ​មាន​ពួក​កម្មករ​ចំនួន​ជាង ២០០ នាក់ ដែល​ប្រកប​របរ​ស៊ី​ឈ្នួល​កាប់​ឈើ​ឲ្យ​ក្រុមហ៊ុន​ជប៉ុន ព្រោះ​មាន​ក្រុមហ៊ុន​ជប៉ុន​មក​សុំ​ទិញ​ឈើ​ពី​រាជការ​ខ្មែរ បាន​ប្រកប​អាជីវកម្ម​នៅ​ទី​នេះ ។
នា​ទី​ភូមិ​ជ្រោយស្មាច់ តាំង​លើ​ឆ្នេរ​ខ្សាច់​បណ្ដោយ​តាម​មាត់​សមុទ្រ មាន​ចម្ងាយ​ប្រហែល ៦០០ ម ទទឹង​ភូមិ​ប្រហែល ៤០ ម ។ គេហដ្ឋាន​អ្នក​ស្រុក​សង់​ជា ២ ជួរ​ទល់​មុខ​គ្នា ហើយ​ឃ្លាត​ដាច់ ៗ ពី​គ្នា​។ ផ្ទះ​ទាំង​នោះ​សង់​អំពី​ឈើ​ប្រក់​ស័ង្កសី​ខ្លះ ប៉ុន្តែ​ពុំ​សូវ​ខ្ពស់​ពី​ដី​ទេ ។ ទី​ធ្លា​មុខ​ផ្ទះ និង​ជុំ​វិញ​ផ្ទះ​ច្រើន​តែ​ដី​ខ្សាច់ ដូច្នេះ​ហើយ​បាន​ជា​នៅ​ក្នុង​ភូមិ ពុំ​មាន​ដំណើរ​អ្វី​ក្រៅ​ពី​ដើម​ដូង​ឡើយ ហើយ​ដូង​ទាំង​នោះ​សោត​ក៏​នៅ​ទាប ៗ ដែរ ព្រោះ​ភូមិ​នេះ ទើប​នឹង​រៀបចំ​ថ្មី ។
នៅ​មាត់​សមុទ្រ​មាន​ផែ​មួយ​យ៉ាង​ធំ ធ្វើ​អំពី​ដែក និង​ឈើ​ដែល​ជា​របស់​ក្រុមហ៊ុន​ជប៉ុន ធ្វើ​សម្រាប់​នាំ​ឈើ​ដាក់​នាវា ហើយ​ក្រៅ​អំពី​នេះ​មាន​រថយន្ត និង​ម៉ាស៊ីន​ស្ទូច​ឈើ "ឡាហ្គ្រុយ" ដែល​ជា​សម្ភារៈ​ក្នុង​ការ​ដឹកនាំ​ឈើ​ចេញ​ពី​ព្រៃ​និង សម្រាប់​ស្ទូច​ឈើ​ដាក់​នាវា​ដែរ ។
មុខ​របរ​នៃ​ប្រជាពលរដ្ឋ​នៅ​ភូមិ​ជ្រោយស្មាច់ ​មាន​ច្រើន​យ៉ាង គឺ​អ្នក​ខ្លះ​ខាង​ការ​នេសាទ​ត្រី ខ្លះ​ធ្វើ​ចំការ ខ្លះ​ស៊ីឈ្នួល​កាប់​ឈើ​ឲ្យ​ជប៉ុន និង​មាន​ខ្លះ​ទៀត​ខាង​ការ​លក់ដូរ ដូចជា​លក់​កាហ្វេ ទឹក្រូច នំ​បញ្ចុក នំ​ក្រូច ស្រា បារី ។ល។ ប៉ុន្តែ​គុយទាវ​ពុំ​មាន​លក់​ទេ ។
អ្នក​ភូមិ​ជ្រផយស្មាច់ កាន់​លទ្ធិ​ព្រះ​ពុទ្ធសាសនា ប៉ុន្តែ​ពុំ​ទាន់​មាន​វត្ត​សម្រាប់​ធ្វើ​បុណ្យ​ទាន​ទេ បើ​គេ​ត្រូវ​ការ​ធ្វើ​បុណ្យ​ម្ដង ៗ គេ​ទៅ​ធ្វើ​ឯ​វត្ត​ស៊្អុយ​នៅ​ចម្លង​គោ ឬ​ទៅ​វត្ត​ភិមាន នៅ​កោះកុង ។ ចំណែក​សាលា​រៀន​ក៏​ពុំ​ទាន់​មាន​ដែរ ព្រោះ​កុមារា - កុមារី នៅ​ភូមិ​នេះ មាន​ចំនួន​តិច​ពេក ។
ភាសា​និយាយ​នៃ​ប្រជាពលរដ្ឋ​នៅ​ភូមិ​ ជ្រោយស្មាច់ គឺ​ភាសា​ខ្មែរ ប៉ុន្តែ​អ្នក​ទាំង​នោះ​មាន​ចេះ​ភាសា​ចិន​ហៃណាំ និង​ភាសា​សៀម​ផង​ដែរ ។ ឯ​ជីវភាព​ឃើញ​ធូធារ​គ្រាន់​បើ ស្លៀក​ពាក់​ច្រើន​ស្អាត ៗ ហើយ​មាន​ប៉ុស្ត​វិទ្យុ​ទទួល​សម្លេង​ស្ទើរ​គ្រប់​ផ្ទះ ។
នៅ​ខាង​ក្រោយ​ភូមិ​មាន​វាល​ស្រែ - ចំការ បណ្ដោយ​ប្រហែល ៥០០ ម ទទឹង​ប្រហែល ២០០ ម បន្ត​អំពី​នេះ​ទៅ​គឺ​ព្រៃ​ភ្នំ ។ នៅ​ខាង​មុខ​ភូមិ គឺ​សមុទ្រ ហើយ​នៅ​ចម្ងាយ​ប្រហែល ២ ទៅ ៤ គីឡូម៉ែត្រ មាន​កោះ​តូច ៗ ដង្ហែ​គ្នា គឺ​កោះ​ស្មាច់ កោះ​អំពិល កោះ​ស្ដេច កោះ​ឆាន់ និង​កោះ​ទទឹង ។ ឯ​កោះ​ទាំង​នោះ​មាន​ស្ថានភាព​និង ប្រវត្តិ​ផ្សេង ៗ គ្នា​ដូច​តទៅ​ៈ
១- កោះ​ស្មាច់ នៅ​ទិស​និរតី​នៃ​ជ្រោយ​ស្មាច់ ។ កោះ​នេះ​មាន​ទំហំ​ធំ​ជាង​គេ​ក្នុង​បណ្ដា​កោះ​ទាំង ៥ ។ កោះ​ស្មាច់​ពុំ​មាន​អ្នក​ស្រុក​នៅ​ទេ ប៉ុន្តែ​មាន​ចំការ​ដែល​អ្នក​ស្រុក​ជ្រោយស្មាច់​ទៅ​កាប់​គាស់​រាន នៅ​ឡើយ ។
២- កោះ​អំពិល ក៏​នៅ​ទិស​និរតី​ជ្រោយ​ស្មាច់​ដែរ បន្ទាប់​កោះ​ស្មាច់ ។ កោះ​នេះ​មាន​ទំហំ​តូច​ទេ ហើយ​ថៅកែ​ឈ្មោះ វ៉ាត នៅ​ជ្រោយស្មាច់ បាន​ទៅ​កាប់​គាស់​រាន​ដាំ​ដំណាំ​តែ​ម្នាក់​ឯង គឺ​មាន​ដាំ​ដូង កៅស៊ូ​ជាដើម ។
៣- កោះ​ស្ដេច ស្ថិត​នៅ​ខាង​លិច ចំ​ពី​មុខ​ជ្រោយស្មាច់ ហើយ​មាន​ទំហំ​ធំ​ជាង​កោះ​អំពិល ។ កោះ​នេះ​មាន​ប្រជាពលរដ្ឋ​រស់​នៅ ៥ - ៦ គ្រួសារ និង​មាន​ប៉ុស្ត​កង​រាជ​តម្រួត​មួយ​ប្រចាំការ​នៅ​ទី​នេះ​។
កោះ​ស្ដេច​មាន​អណ្ដូង​បុរាណ​មួយ ហៅ​ថា​អណ្ដូង​អ្នក​ត្រង់ "អ្នក​សច្ចំ" ។ អណ្ដូង​នោះ​មាន​ទំហំ​ទទឹង​មាត់​ប្រហែល ៤០ ស.ម. ជម្រៅ​ប្រហែល ៥០ ស.ម. ហើយ​ស្ថិត​នៅ​ត្រង់​ដី​ទំនាប​មួយ ដែល​មាន​ទឹក​ប្រៃ​ព័ទ្ធ​ជុំ​វិញ ប៉ុន្តែ​គួរ​ឲ្យ​អស្ចារ្យ​ណាស់ ដោយ​អណ្ដូង​នេះ​មាន​ទឹក​សាប​ចេញ​ជានិច្ច​មិន​ចេះ​រីង ។
តាម​ប្រវត្តិ​នៃ​អណ្ដូង​នេះ​ថា កាល​ពី​ដើម​មាន​ស្ដេច ១ ព្រះ​អង្គ​មាន​នាម​ពុំ​ប្រាកដ បាន​ស្ដេច​យាង​មក​កាន់​កោះ​នេះ ដោយ​មាន​ព្រះ​រាជ​បរិពារ​ជា​ច្រើន​តាម​ដង្ហែ​ផង ។ ដោយ​នៅ​ទី​នេះ​មាន​តែ​ទឹក​សមុទ្រ ដែល​មាន​រសជាតិ​ប្រៃ រក​ទឹក​សាប​សោយ​ពុំ​បាន ទើប​ព្រះ​អង្គ​ទ្រង់​អធិដ្ឋាន ហើយ​យក​ព្រះ​ខាន់​ជីក​ដី​នៅ​កន្លែង​នេះ​ធ្វើ​ជា​អណ្ដូង ទឹក​សាប​ក៏​ចេញ​មក​សម្រាប់​ព្រះ​អង្គ និង ព្រះ​រាជ​បរិពារ​សោយ និង​ពិសា ឆ្អែត​បរិបូណ៌ ។ អំណើះ​ត​មក អណ្ដូង​នោះ​ក៏​រឹង​ទៅ​ជា​ថ្ម ហើយ​កោះ​នេះ​ក៏​បាន​គេ​សន្មត​នាម​ថា កោះ​ស្ដេច ជាប់​រហូត​ដល់​សព្វ​ថ្ងៃ ។
៤- កោះ​ឆាន់ នៅ​ទិស​ពាយ័ព្យ នៃ​ភូមិ​ជ្រោយ​ស្មាច់ ហើយ​មាន​ទំហំ​តូច​ជាង​គេ​បំផុត កោះ​នេះ​មាន​ដុំ​សិលា និង​មាន​រុក្ខជាតិ​ដុះ​ត្រសំ​ត្រសាយ ដូចជា​កោះ​ឯ​ទៀត ៗ ដែរ ប៉ុន្តែ​ពុំ​មាន​ប្រជាពលរដ្ឋ​រស់​នៅ ឬ​ក៏​កាប់​គាស់​ធ្វើ​ចំការ​អ្វី​ទេ ហើយ​នៅ​ឆ្ងាយ​ពី​ដី​គោគ​ជាង​គេ​ផង ។ 
៥- កោះ​ទទឹង នៅ​ទិស​ឧត្តរ​នៃ​ភូមិ​ជ្រោយ​ស្មាច់ ។ កោះ​នេះ​មាន​រាង​វែង ប៉ុន្តែ​តូច​ជាង​កោះ​ស្ដេច ស្ថិត​នៅ​ជិត​ដី​គោគ​ជាង​គេ ហើយ​ពុំ​មាន​ប្រជាពលរដ្ឋ​តាំង​ទី​លំនៅ និង ពុំ​មាន​អ្នក​ណា​ប្រកប​របរ​ស្រែ​ចំការ​នៅ​កោះ​នេះ​ទេ ។
បើ​គ្រាន់​តែ​ឮ​ថា កោះ​ទទឹង មិត្ត​អ្នក​អាន​មុខ​ជា​យល់​ថា មក​ពី​កោះ​នេះ​ទទឹង​ថ្ងៃ ប៉ុន្តែ​តាម​ការ​ពិត ពុំ​មែន​ដូច្នោះ​ទេ គឺ​មក​ពី​កោះ​នេះ​ស្ថិត​នៅ​ទទឹង​មុខ​អ្នក​ដំណើរ ព្រោះ​បើ​គេ​បើក​សំពៅ​ទៅ ឬ​ចែវ​ទូក​សៀរ​តាម​មាត់​សមុទ្រ​គេ​ឃើញ​កោះ​នេះ​នៅ​ទទឹង​ពី​មុខ ត្រូវ​តែ​បើក ឬ ចែវ​វាង​បន្តិច ទើប​ទៅ​មុខ​រួច ។


២- ប្រវត្តិ​ឈូង​យាយ​សែន (2)
ឈូង​យាយ​សែន ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​សង្កាត់​ព្រែក​ខ្សាច់ - ស្រុក​សិរី​សាគរ ខេត្ត​កោះកុង ត្រង់​ចន្លោះ​កោះ​ក្រសារ និង​កោះកុង "ខាង​ត្បូង​កោះកុង" ។ អ្នក​ស្រុក​នោះ​ខ្លះ​ហៅ​ថា "អៅ​យាយសែន" ជាប់​ភាសា​សៀម គឺ​សៀម​ហៅ​អៅ ខ្មែរ​ហៅ​ឈូង ។ ឯ​ប្រវត្តិ​នៃ​ឈូង​យាយ​សែន មាន​ដូច​តទៅ ។
ជា​យូរ​អង្វែង​ឆ្នាំ​កន្លង​មក​ហើយ មាន​មេ​ចោរ​ស្រី​ម្នាក់​ឈ្មោះ​សែន ។ មេ​ចោរ​នោះ​ចេះ​មន្តវិជ្ជា​និង​ស្នៀត​គុណ​ខ្លាំង​ពូកែ​ណាស់ ទោះបី​ទូក សំពៅ ដែល​នៅ​ឃ្លាត​ពី​គ្នា​ចម្ងាយ​ប្រហែល ១០ ម ក៏​អាច​លោត​ផ្លោះ​ពី​ទូក​១ ទៅ​ទូក ១ ទៀត​បាន​ដោយ​ងាយ ។
មេ​ចោរ​សែន មាន​កូន​ចោរ​ប្រុស ៗ ជា​ច្រើន​នាក់​ទៀត ជា​បរិវារ ហើយ​ដើរ​រាត​ត្បាត​ប្លន់​អ្នក​ដំណើរ​ដោយ​ទូក សំពៅ តាម​សមុទ្រ ។ មេ​ចោរ​ប្រុស​ឯ​ទៀត ៗ ក៏​ពុំ​ហ៊ាន​ទើស​មុខ​នាង​សែន​ដែរ ម៉្លោះ​ហើយ​នាង​សែន​ត្រូវ​មាន​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​សឹង​ប្រៀប​បាន​នឹង​មហា​ សេដ្ឋី ប៉ុន្តែ​ទោះ​ប្លន់​បាន​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ច្រើន​យ៉ាង​នេះ​ក៏​ដោយ ក៏​មេ​ចោរ​កំណាច​នេះ​ពុំ​ចែក​ចាយ​ដល់​កូន​ចោរ​ឲ្យ​ល្មម​នឹង​កម្លាំង​ដែល​រក​ បាន​ឡើយ សុខ​ចិត្ត​យក​ទៅ​ជីក​កប់​ក្នុង​ធរណី ពុំ​ឲ្យ​អ្នក​ណា​ដឹង​កន្លែង​ទៅ​វិញ ។ ដោយ​ការ​ល្មោភ​លោភលន់​ហួស​នេតុ​នេះ​ហើយ ដែល​បណ្ដាល​ឲ្យ​កូន​ចោរ​ទាំងអស់​កើត​ក្ដៅ​ក្រហាយ​ចិត្ត​ហើយ​បាន​មូល​មតិ​ គ្នា​ថា ពេល​ណា​មួយ​នឹង​សម្លាប់​មេ​របស់​ខ្លួន​ឲ្យ​ទាល់​តែ​បាន ។
ហេតុ​តែ​បាបកម្ម​វា​តាម​ទាន់ កូន​ចោរ​ទាំងអស់​បាន​ប្រើ​ឧបាយ​គាប់​គួរ​នឹង​នាយ​ចៅហ្វាយ បាន​ចាត់ចែង​ធ្វើ​ម្ហូប​យ៉ាង​ឆ្ងាញ់ ៗ ដោយ​មាន​ស្រា​ក្រេប​កំដរ​ផង ។ កូន​ចោរ​ទាំងអស់​ដណ្ដើម​គ្នា​ចាក់​ស្រា​ជូន​ចៅហ្វាយ​បន្តិច​ម្នាក់ ៗ ហើយ​ចៅហ្វាយ​ក៏​ចេះ​តែ​ទទួល​ឥត​បង្អង់​ដៃ​ទាល់​តែ​អាសុរា​វា​ចូល​ទៅ​កូរ​រីក ​ថ្លើម​ប្រមាត់ ធ្វើ​ឲ្យ​ក្រងក់​ក​ដួល​ក្រោក​លែង​រួច​តែ​ម្ដង ។
ឱកាស​ល្អ​ហុច​ឲ្យ​ហើយ កូន​ចោរ​ទាំងអស់​ញាក់​មុខ​ដាក់​គ្នា មិន​យូរ​ប៉ុន្មាន​ក៏​ទាញ​ខ្សែ​មក​ចង​ដៃ ចង​ជើង ព័ទ្ធ​ហើយ​ព័ទ្ធ​ទៀត កុំ​ឲ្យ​បម្រះ​រួច ។ ក្រោយ​ដែល​ចង​ជាប់​ហើយ​កូន​ចោរ​ទាំង​នោះ ខ្លះ​បាន​ដាវ ខ្លះ​លំពែង ខ្លះ​ដំបង គិត​តែ​ពី កាប់ ចាក់ វាយ ប៉ុន្តែ​ជា​ការ​ឥត​ប្រយោជន៍ សែន​នៅ​តែ​ជា​សែន​ដដែល ឥត​មាន​មុត ឬ​បែក​បាក់​ត្រង់​ណា​សោះ​ឡើយ ។
ពិត​មែន​តែ​ពុំ​មាន មុត ឬ បាក់ បែក ប៉ុន្តែ​ការ​ឈឺ​គ្រាំគ្រា​បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​នាង​សែន​រង​ទុក្ខ​វេទនា​យ៉ាង​ ក្រៃលែង ។ ដោយ​ដឹង​ខ្លួន​ថា​បើ​នឹង​បម្រាស់​ក៏​ពុំ​រួច និង​ដោយ​ដឹង​ថា​គាត់​បាន​កសាង​អំពើ​អាក្រក់​ជា​យូរ​ឆ្នាំ​ហើយ ទើប​គាត់​សុខ​ចិត្ត​ទទួល​ផល​កម្ម​នោះ គឺ​ប្រាប់​ទៅ​កូន​ចោរ​ទាំងអស់​ថា "អ្នក​ទាំងអស់​គ្នា កាប់​ចាក់​និង​វាយ​ខ្ញុំ​យ៉ាង​ណា​ក៏​មិន​ស្លាប់​ដែរ ណ្ហើយ ! កុំ​ឲ្យ​ខ្ញុំ​វេទនា​យូរ​ពេក បើ​ចង់​ឲ្យ​ខ្ញុំ​ស្លាប់ លុះត្រា​តែ​យក​ឈើ​ស្រួច​មក​រុក​តាម​ទ្វារ​លាមក​របស់​ខ្ញុំ​ទើប​ខ្ញុំ​ស្លាប់ ។
ដោយ​ជឿ​តាម​សេចក្ដី​ណែនាំ​នោះ កូន​ចោរ​ទាំងអស់​ក៏​សម្រួច​ឈើ​ដាំ​ជា​បង្គោល យក​ចុង​ស្រួច​ឡើង​លើ រួច​លើក​គាត់​ច្រក​ពី​លើ​ចុង​ស្រួច​បញ្ចូល​តាម​ទ្វារ​លាមក ហើយ​នាំ​គ្នា​សង្កត់​ទាល់​តែ​ចុង​បង្គោល​ធ្លាយ​ដល់​មាត់​ទើប​ឈាប់ ។ ឯ​វិញ្ញាណ​ក្ខ័ន្ធ​នៃ​នាង សែន ក៏​លា​ចាក​រូប​កាយ​ក្នុង​ពេល​នោះ​ទៅ ។
ក្រោយ​ពី​បាន​ផ្ដាច់​ជីវិត​នាយ​ចៅហ្វាយ​របស់ ​ខ្លួន​រួច​ហើយ កូន​ចោរ​ទាំងអស់​នាំ​គ្នា​លើក​សព្វ​គាត់​ដាក់​លើ​កន្លែង​ដ៏​សមគួរ​មួយ រួច​ក៏​ធ្វើ​កិច្ច​សូម​ខមាលទោស ហើយ​យក​ឧស​មក​គរ​ដុត​រលាយ​ទៅ​ជា​ផេះ ។ បន្ទាប់​មក ទើប​ចោរ​ទាំង​នោះ​នាំ​គ្នា​ពិចារណា​រក​ហេតុ​ផល​នៃ​អំពើ​បាប - បុណ្យ រួច​ក៏​ប្ដេជ្ញា​ចិត្ត​ថា នឹង​លែង​ប្រព្រឹត្ត​អំពើ​ចោរកម្ម​នេះ​ទៀត​ហើយ ហើយ​ក៏​លា​គ្នា​ទៅ​រក​បរកប​របរ​ផ្សេង ៗ ខ្លះ​ខាង​កសិកម្ម ខ្លះ​ខាង​ការ​នេសាទ តាម​តែ​ការ​ពេញ​ចិត្ត​រៀង​ខ្លួន ។
កន្លែង​ដែល​នាង​សែន នៅ​ស្ថិតស្ថេរ​ជាង​គេ​កាល​នៅ​រស់ និង​កន្លែង​ដែល​គេ​សម្លាប់ ដុត​គាត់​នោះ នៅ​ត្រង់​ឈូង​មួយ រវាង​កោះ​ក្រសា​ម្ខាង និង​កោះកុង​ម្ខាង ដូច្នេះ​ហើយ​បាន​ជា​អ្នក​ស្រុក​សន្មត​ហៅ​ថា ឈូង​នាង​សែន លុះ​ចំណេរ​ក្រោយ​មក គេ​ហៅ​ថា​ឈូង​យាយ​សែន ដរាប​ដល់​សព្វ​ថ្ងៃ ។ មិន​តែ​ប៉ុណ្ណោះ​វិញ្ញាណក្ខន្ធ នាង សែន បាន​ទៅ​កើត​ជា​ព្រាយ​បិសាច ហើយ​អ្នក​ស្រុក​ក៏​នាំ​គ្នា​ហៅ ថា​យាយា​សែន​ដែរ ប៉ុន្តែ​បិសាច​នេះ​ពុំ​មាន​ឥទ្ធិពល​កាច​សាហាវ​ដើរ​ធ្វើ​គេ​ឯង​ទេ ។
តាម​ពត៌មាន​បន្ថែម​ទៀត​ថា ឈើ​ដែល​កូន​ចោរ​ដាំ​ជា​បង្គោល​រុក​ក្ដិត​នាង​សែន​កាល​នោះ​នៅ​រហូត​ដល់​សព្វ​ ថ្ងៃ គឺ​ឈើ​ទំហំ​ប៉ុន​កំភួន​ជើង រាង​បួន​ជ្រុង កំពស់​ប្រមាណ ១ ម ៥០ ពណ៌​ស​ប្រផេះ ស្ថិត​នៅ​ត្រង់​ដី​ចំការ​របស់​អ្នក​ស្រុក​ម្នាក់​ឈ្មោះ យាយ​លីវ នា​ឈូង​យាយ​សែន​នោះ​ឯង ។
ម្យ៉ាង​ទៀត​ថា យាយ​សែន​នេះ កាល​នៅ​រស់​នៅ​ឡើយ​មាន​កើត​រោគ​ឃ្លង់​ផង លុះ​គាត់​ស្លាប់​ទៅ គាត់​បាន​ពន្យល់​សប្ត​ប្រាប់​អ្នក​ស្រុក​ថា បើ​នរណា​សុខ​ចិត្ត​កើត​រោគ​ឃ្លង់​ដូច​គាត់ គាត់​នឹង​ប្រាប់​ឲ្យ​ទៅ​យក​កំណប់​គឺ​មាស ១ ពាង និង​ប្រាក់ ១ ពាង ប៉ុន្តែ​ពុំ​មាន​អ្នក​ណា​ម្នាក់ សុខ​ចិត្ត​ទទួល​មរតក​នេះ អំពី​គាត់​ឡើយ ។


៣- ភូមិ​ពាម​ក្រសោប (3)
បាន​ជា​ហៅ​ថា​ពាម​ក្រសោប មក​អំពី​ទី​នេះ​មាន​ដី​ទួល​មួយ​ដែល​ដុះ​សុទ្ធ​តែ​ដើម​កោងកាង ។ ដី​ទួល​នេះ មាន​ទទឹង​ប្រហែល​ជាង ១០០ ម បណ្ដោយ​វែង​ទៅ​លិច​ច្រើន​គីឡូម៉ែត្រ ។ នៅ​ខាង​ត្បូង​ជា​ផ្ទៃ​ទឹក​សមុទ្រ​វាល​រហរ​រហេវ ខាង​កើត​ជា​ដៃ​សមុទ្រ និង​ខាង​ជើង​មាន​ព្រែក​មួយ​តូច ។ ផ្ទៃ​សមុទ្រ ដៃ​សមុទ្រ និង​ព្រែក​នេះ បាន​ព័ទ្ធ​ទួល​និង​ព្រៃ​ដូច​គេ​ក្រសោប ហើយ​មាន​ប្រជាពលរដ្ឋ​ទៅ​តាំង​ទី​លំនៅ​ត្រង់​មាត់​ពាម​នៃ​ព្រែក ទើប​សន្មត​ហៅ​ថា ភូមិ​ពាម​ក្រសោប ។
ភូមិ​ពាម​ក្រសោប​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​សង្កាត់​កោះ ​កាពិ ស្រុក​កោះកុង ខេត្ត​កោះកុង នា​ទិស​ទក្សិណ​នៃ​ក្រុង​ខេមរភូមិន្ទ មាន​ចម្ងាយ​ប្រហែល ១០ គ.ម. និង​មាន​ប្រជាពលរដ្ឋ​រស់​នៅ​ចំនួន ១១០ គ្រួសារ ។
គេហដ្ឋាន​អ្នក​ស្រុក​សង់​ជា ២ ជួរ​អម​មាត់​ព្រែក​ហើយ​ព័ទ្ធ​រហូត​ដល់​ក្បាល​ជ្រោយ ។ របៀប​សង់​សុទ្ធ​តែ​ធ្វើ​លើ​ចន្ទល់​កំពស់​ពី​ដី ពី ១ ម. ទៅ ២ ម. តាម​កន្លែង​ទាប​ខ្ពស់ ។ គ្រឿង​សំណង់ គឺ​ឈើ​ប្រក់​ស័ង្កសី ឬ​ឈើ​ប្រក់​ស្លឹក ។ ទី​ធ្លា​ភ្ជាប់​ពី​ផ្ទះ​មួយ​ទៅ​ផ្ទះ​មួយ សុទ្ធ​ែត​ស្ពាន​ទាំងអស់ ។ ដូច្នេះ​ផ្ទះ​ទាំងឡាយ​គេ​សង់​ច្រើន​តែ​ជាប់​ជញ្ជាំង​គ្នា​តាម​របៀប​ផ្ទះ​ ផ្សារ ។
នៅ​ក្រោម​ផ្ទះ​ពុំ​ប្រាកដ​ជា​ទឹក ឬ​គោក​ទេ ព្រោះ​ធម្មតា​ទឹក​សមុទ្រ​រមែង​មាន​ជោរ​នាច បើ​ពេល​ទឹក​ជោរ​មាន​ទឹក​កំពស់​ពី ០ ម ៥០ ទៅ ១ ម បើ​ពេល​ទឹក​នាច​វិញ​គឺ​ដី​គោក ឬ​មាន​ទឹក​រហែល ៗ តាម​កន្លែង​ជ្រៅ - រាក់ នៅ​មុខ​ផ្ទះ​មាន​ដៃ​សមុទ្រ និង​តួ​ព្រែក នៅ​ក្រោយ​ផ្ទះ​មាន​ព្រៃ​ដែល​ដុះ​សុទ្ធ​តែ​ដើម​កោងកាង ។
ក្រៅ​អំពី​ផ្ទះ​ប្រជាពលរដ្ឋ មាន​វត្ត ១ និង​មន្ទីរ​រាជការ​ផ្សេង ៗ គឺ​សាលា​រៀន គិលានដ្ឋាន ក្រុម​គង្គា រុក្ខា និង​នសាទ កង​រាជ​តម្រួត​និង​ទាហាន ប៉ុន្តែ​បុគ្គលិក​រាជការ​ទាំង​នោះ ច្រើន​តែ​ក្រុម​អប់រំ​ជាតិ​ទេ ក្រៅ​អំពី​នេះ​មាន ១ នាក់ ឬ ២ ណាក់ សម្រាប់​ប្រចាំការ​តាម​សមត្ថកិច្ច​រៀង​ខ្លួន ។
មុខ​របរ​នៃ​ប្រជាពលរដ្ឋ​នៅ​ភូមិ​ពាម​ក្រសោប មាន​តែ​ការ​នេសាទ ការ​លក់​ទំនិញ​និង​ម្ហូប - អាហារ ហើយ​បើ​តាម​ការ​សង្កេត​ឃើញ​ថា ទំនិញ​និង​ម្ហូប - អាហារ​ទាំង​នោះ ពុំ​ដឹង​ជា​លក់​ឲ្យ​អ្នក​ណា​ទេ ព្រោះ​ផ្ទះ​ស្ទើរ​តែ​ទាំងអស់ សុទ្ធ​តែ​លក់ដូរ​ដូច​គ្នា ប៉ុន្តែ​តាម​ការ​សួរ​បញ្ជាក់​ទើប​ដឹង​ថា ទំនិញ​និង​ម្ហូប - អាហារ​ទាំង​នោះ ត្រូវ​ពួក​ទេសចរ និង​អ្នក​ស្រុក​មក​ពី​ដំបន់​ដី​គោក​ដូចជា​ខាង​ភូមិ​ស្ទឹង​វែង ភូមិ​តា​ចាត ភូមិ​ដូង ភូមិ​តាតៃ ជាដើម​បាន​មក​លក់ និង​ទិញ គ្រឿង​ឧបភោគ​បរិភោគ​នៅ​ទី​នេះ ។
ភាសា​និយាយ​គឺ​ខ្មែរ តែ​អ្នក​ស្រុក​ចិន​ហៃណាំ និង​សៀម ។ ចាស់ ៗ ច្រើន​ចេះ​ភាសា​សៀម ប៉ុន្តែ​ចំពោះ​ក្មេង ៗ វិញ​ពុំ​សូវ​ចេះ​ទេ គឺ​ចេះ​ភាសា​ខ្មែរ ហើយ​ច្បាស់លាស់​ផង ព្រោះ​មាន​សាលា​រៀន និង​ចលនា​អក្ខរកម្ម ។ ចំណែក​ខាង​ជំនឿ​វិញ គេ​គោរព​ព្រះ​ពុទ្ធសាសនា ប៉ុន្តែ​មាន​អាស្រម​អ្នកតា​ផង​ដែរ សម្រាប់​ជំនឿ​បន្ទាប់​បន្សំ ដូចជា យាយ​ម៉ៅ និង​អ្នកតា​ចិន ។
កុមារា កុមារី ត្រូវ​បាន​ចូល​រៀន​គ្រប់​គ្នា ប៉ុន្តែ​មាន​ចំនួន​ច្រើន​តែ​នៅ​ថ្នាក់​ទី ១២ - ១១ - ១០ ចាប់​ពី​ថ្នាក់​ទី ៩ - ៨​ឡើង​ទៅ ចេះ​តែ​រលោះ​បន្តិច​ម្ដង ៗ ហើយ​ជា​ពិសេស​នៅ​ថ្នាក់​ទី ៧ រិត​តែ​តិច​ណាស់ ព្រោះ​គេ​យល់​ឃើញ​ថា ការ​នេសាទ​អាច​ផ្ដល់​លុយ​កាក់​បាន​ច្រើន ហើយ​ទាន់​ចិត្ត​ជាង​ការ​រៀន​សូត្រ ម៉្លោះ​ហើយ​គេ​ត្រូវ​តែ​ទៅ​ជួយ​ឪពុក​ម្ដាយ​ខាង​ការ​នេសាទ​វិញ ប៉ុន្តែ​ទោះបី​យ៉ាង​នេះ​ក៏​ដោយ ក៏​ក្មេង​ទាំង​នោះ​បាន​ចេះ​ភាសា​និង​អក្សរសាស្ត្រ​ខ្មែរ​ល្មម​ប្រើ​ការ​បាន​ ខ្លះ​ហើយ​ដែរ ។
ប្រជាពលរដ្ឋ​នៅ​ភូមិ​ពាម​ក្រសោប មាន​វិបត្តិ​ធម្មជាតិ​មួយ គឺ​ទឹក​សាប​សម្រាប់​ទទួល​ទាន​ដោយ​គេ​ត្រូវ​ដឹកនាំ​ទឹក​សាប​ពី​ទី​ឆ្ងាយ ៗ ដូចជា​ពី​កោះ​ស្រឡៅ ឬ​ជើង​គ្រក់ (ឃុនឆាង) ឬ​ក៏​ក្លងប៉ាកកា (កោះ​ប៉ោ) ជាដើម ។


៤- ប្រវត្តិ វត្ត​ពាម​ក្រសោប (វត្ត​សុវណ្ណភោគាទីបារាម​ ) (4)
វត្ត​ពាម​ក្រសោម ហៅ​តាម​ផ្លូវ​ការ​ថា "វត្ត​សុវណ្ណភោគាទីបារាម" ។ វត្ត​នេះ​ស្ថិត​នៅ​ត្រង់​ក្បាល​ជ្រោយ ជាប់​នឹង​ភូមិ​ពាម​ក្រសោប ក្នុង​សង្កាត់​កោះ​កាពិ ស្រុក​កោះកុង ខេត្ត​កោះកុង ។
វត្ត​នេះ​ចាប់​កសាង​ពី​ឆ្នាំ ១៩៤៣ មាន​លោក​គ្រូ ព្រះ​នាម រើន - មុំ ជា​អ្នក​ផ្ដួចផ្ដើម នឹង​បាន​ជា​ចៅអធិការ ។ ជា​ដំបូង​មាន​តែ​រោង​ឧបោសថ​មួយ សង់​អំពី​ឈើ ប្រក់​ស្លឹក និង​កុដិ​តូច​មួយ កុដិ​បាយ​តូច​មួយ​ប៉ុណ្ណោះ លុះ​ដល់​មក​ឆ្នាំ ១៩៦១ ទើប​រុះរើ​កសាង​ជា​ថ្មី​ទៀត ដែល​មាន​សភាព​មាំមួន​ជាង​មុន គឺ​ព្រះ​វិហារ​សង់​អំពី​អិដ្ឋ​ប្រក់​ស័ង្កសី ប៉ុន្តែ​ពុំ​បាន​លើក​ខឿន​ឲ្យ​ខ្ពស់​ទេ ។ ក្រៅ​អំពី​ព្រះ​វិហារ មាន​កុដិ​ធំ ១ សាលា​សម្រាប់​ធ្វើ​បុណ្យ ១ កុដិ​បាយ ១ ដែល​សុទ្ធ​តែ​សង់​អំពី​ឈើ ប្រក់​ស័ង្គសី ។
នៅ​ក្នុង​ទី​ធ្លា​វត្ត​ភាគ​ខាង​ជើង មាន​សាលា​រៀន ១ គឺ​សាលា​បឋម​សិក្សា​បំពេញ​វិជ្ជា​ពាម​ក្រសោប​នោះ​ឯង ។ នៅ​ខាង​ជើង​សាលា​រៀន​បន្ត​ពី​ព្រំ​វត្ត​ទៅ​ទៀត គឺ​ភូមិ​ពុទ្ធបរិស័ទ​ដែល​នៅ​អម​មាត់​ព្រែក ។ នៅ​ខាង​កើត​គឺ​ដៃ​សមុទ្រ ខាង​ត្បូង​លំហរ​សមុទ្រ និង​ខាង​លិច​មាន​ព្រៃ​លិច​ទឹក​ដែល​ដុះ​សុទ្ធ​តែ​ដើម​កោងកាង ។
នៅ​ក្នុង​ទី​វត្ត​ក៏​ដូច​ភូមិ​អ្នក​ស្រុក​ ដែរ កាល​ណា​ដល់​ពេល​ទឹក​ជោរ ត្រូវ​លិច​ទឹក​មាន​ជម្រៅ​ពី ០ ម ២០ ទៅ ០ ម ៧០ កាល​ណា​ពេល​ទឹក​នាច​ត្រូវ​គោក​វិញ ប៉ុន្តែ​នៅ​កន្លែង​ខ្លះ​ពុំ​អាច​ដើរ​បាន​ទេ នៅ​សើម​ល្អៀច ៗ ហើយ​មាន​កន្លែង​ខ្លះ​គោក​មែនទែន គឺ​នៅ​ខាង​ត្បូង ត្រង់​ព្រះ​វិហារ និង​នៅ​មុខ​កុដិ​លោក អាច​ឲ្យ​គ្រូ​និង​សិស្ស​ឆ្លៀត​ហាត់​ប្រាណ​បាន​ខាង​វ៉ឡី​កីឡាំ ។ ដូច្នេះ ការ​ធ្វើ​ដំណើរ​ពី​កុដិ ១ ទៅ​កុដិ ១ និង​ពី​សាលា ១ ទៅ​សាលា ១ សុទ្ធ​តែ​មាន​ស្ពាន​ភ្ជាប់​គ្នា រហូត​ដល់​ភូមិ​អ្នក​ស្រុក ។
ចៅអធិការ​វត្ត​ពាម​ក្រសោប ដែល​មាន​ជា​លំដាប់​ត ៗ គ្នា ចាប់​តាំង​ពី​កើត​វត្ត​នេះ​មក មាន​ដូច​តទៅ គឺ​លោក​គ្រូ រើន - មុំ លោក​គ្រូ រៀម - តូច លោក​គ្រូ វៃ - ថន លោក​គ្រូ សម - រុន លោក​គ្រី ផាក់ - ចាង (សុទ្ធ​តែ​ចាក​សិក្ខាបទ) លោក​គ្រូ រតន៍ - ជី និមន្ត​ទៅ​ធ្វើ​ចៅអធិការ​វត្ត​កោះ​ស្រឡៅ និង​លោក​គ្រូ ពុត - ផូង ជា​ចៅអធិការ​បច្ចុប្បន្ន ។
សព្វ​ថ្ងៃ​នេះ វត្ត​ពាម​ក្រសោប មាន​ព្រះ​សង្ឃ ៤ អង្គ គឺ​ភិក្ខុ ២ អង្គ សាមណេរ ២ អង្គ ដែល​មាន​លោក​គ្រូ​ព្រះ​នាម ពុត ផូង ព្រះ​ជន្ម ២៦ វស្សា ជា​ចៅអធិការ ។


៥- ចេតិយ​ឃុនឆាង (5)
ចេតិយ​ឃុនឆាង ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ស្រុក​មណ្ឌល​សេមា ខេត្ត​កោះកុង ទល់​មុខ​ក្រុង​ខេមរភូមិន្ទ នា​ត្រើយ​ខាង​លិច ។ ចេតិយ​នេះ ត្រូវ​បាន​គេ​កសាង​លើ​ផ្ទាំង​សិលា ដូចជា​កូន​កោះ​មួយ នៅ​លើ​ផ្ទៃ​ទឹក​នៃ​ដៃ​សមុទ្រ​ចម្ងាយ​ប្រហែល ១០០ ម. ពី​មាត់​ច្រាំង និង​ប្រហែល ៥០០ ម. ខាង​ទិស​អគ្នេយ៍ នៃ​សាលា​ស្រុក​មណ្ឌល​សេមា ។
ផ្ទាំង​សីលា​ដែល​ចេតិយ​ស្ថិត​នៅ​នោះ មាន​ទំហំ​បណ្ដោយ​ប្រហែល ២០ ម និង​ទទឹង​ប្រហែល ១០ ម និង​មាន​សភាព​ជា​ផែន ៗ ខ្ពស់ - ទាប ត្រួត​លើ​គ្នា ។
ទ្រនាប់​ខ្សាច់​នៃ​ចេតិយ ៣ ម. បួន​ជ្រុង ឯ​តួ​ចេតិយ ចាប់​ពី​ចង្កេះ​ឡើង​ទៅ​លើ​មាន​រាង​មូល - ស្រួច មាន​ក្បាច់​ព័ទ្ធ​ជុំ​វិញ​ជា​ថ្នាក់ ៗ បួន​ជាន់ និង​មាន​កំពស់​ប្រហែល ៥ ម. ។ តួ​ចេតិយ​ទាំង​មូល​កសាង​អំពី​អិដ្ឋ កំពូល​បំផុត​កសាង​អំពី​ឈើ ។ អិដ្ឋ​ដែល​កសាង​នោះ​មាន​បណ្ដោយ​ប្រហែល ០ ម ៣០ និង​ទទឹង​ប្រហែល ០ ម ១៥ ខាង​ក្រៅ​មាន​បូក​កំបោរ​ពណ៌​ស កំបោរ​នោះ​មាន​ឃើញ​កំទេច​សំបក​លៀស - គ្រុំ ដែល​អាច​ឲ្យ​យល់​បាន​ថា គេ​យក​សំបក​លៀស - គ្រុំ​ទៅ​ដុត​ធ្វើ​ជា​កំបោរ ដូចជា​កំពែង​ស្រះ​សារពើយុត្ត​នៅ​ឧដុង្គ​ដែរ ។
តួ​ចេតិយ​នៅ​ល្អ​ទាំងអស់ មាន​តែ​កំពូល​ដែល​ធ្វើ​អំពី​ឈើ​នោះ​ទេ ដែល​ពុក​បាក់​ខ្លះ​ទៅ​ហើយ ។ នៅ​ជើង​ចេតិយ​និង​ចង្កេះ​ចេតិយ​មាន​ដើម​ជ្រៃលៀប​ដុះ ៦ កន្លែង​នៅ​តូច ៗ នៅ​ឡើយ ប៉ុន្តែ​កំពុង​តែ​ចាក់​ឬស និង​បន្ត​ត្រួយ​ជានិច្ច ។ ក្រៅ​ពី​នេះ ឃើញ​មាន​ខ្មៅ​មាន​កន្ទុយ​មាន់​ដុះ​នៅ​តាម​កន្លៀត​តួ​ចេតីយ​និង​មាន​ស្លែ​ ខ្មៅ ៗ កាន់​ពាស​ពេញ ។
បើ​មើល​ពី​ចមងាយ គេ​ឃើញ​ចេតិយ​នោះ​ហាក់​ដូចជា​ជាប់​នឹង​ផ្ទៃ​ទឹក ប៉ុន្តែ​លុះ​ចូល​ទៅ​ជិត ទើប​ដឹង​ស្ថិត​នៅ​លើ​ផែន​ថ្ម​ខ្ពស់​ពី​ទឹក​ទៅ​វិញ ។ តាម​ជំនឿ​របស់​អ្នក​ស្រុក​ខ្លះ គេ​ដំណាល​ថា ចេតិយ​នេះ​ពុំ​ចេះ​លិច​ទឹក​ទេ ទោះបី​មាន​ទឹក​ជំនន់​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ បើ​ខ្លាំង​ណាស់​លិច​តែ​ផែន​ថ្ម​ខាង​ក្រោម​ប៉ុណ្ណោះ ។


៦- ប្រវត្តិ​ចេតិយ​ឃុនឆាង (6)
តាំង​ពី​យូរ​ឆ្នាំ​ណាស់​មក​ហើយ​ពុំ​ដឹង​ជា​ សតវត្ស​ទី​ប៉ុន្មាន និង​ពុំ​ដឹង​ជា​ក្នុង​រជ្ជកាល​នៃ​ព្រះ​មហា​ក្សត្រ​អង្គ​ណា មាន​គ្រួសារ​មួយ​ពីរ​នាក់​ប្ដី​ប្រពន្ធ មាន​នាម​ពុំ​ប្រាកដ បាន​តាំង​ទី​លំនៅ និង​ប្រកប​របរ​កសិកម្ម​ក្នុង​តំបន់​មួយ នៅ​ត្រើយ​ខាង​លិច​​នៃ​ឈូង​សមុទ្រ ទំនង​ជា​នៅ​ខាង​លិច​សាលា​ស្រុក​មណ្ឌល​សេមា​សព្វ​ថ្ងៃ ។
គ្រួសារ​នេះ​មាន​ធនធាន​គ្រាន់​បើ ហើយ​ជា​អ្នក​មាន​សទ្ធា​ផង ។ អ្នក​នៅ​ក្នុង​ភូមិ​ជា​មួយ​គាត់​ក្ដី នៅ​ភូមិ​នាងកុក​ក្ដី សឹង​ស្រឡាញ់​រាប់អាន​គាត់​គ្រប់​គ្នា ។ គាត់​មាន​គុណ​សម្បត្តិ​ពិសេស​មួយ​ទៀត គឺ​បើ​អ្នក​ភូមិ​ជិត​ខាង​ដែល​ខ្វះ​លុយ​កាក់​ឬ​ស្រូវ​អង្ករ តែង​តែ​រត់​រក​គាត់​ហើយ​គាត់​តែង​ផ្ដល់​ឲ្យ​ឥត​ជ្រើស​មុខ ។
នា​ពេល​មួយ​គាត់​ពិចារណា​រវាង​ប្ដី​ប្រពន្ធ គិត​ឃើញ​ថា​នៅ​ដំបន់​នេះ​មាន​មនុស្ស​រស់​នៅ​ក្រាស់​ក្រែល​ដែរ ប៉ុន្តែ​ពុំ​ទាន់​មាន​វត្ត​អារាម​សម្រាប់​ជា​ទី​សក្ការៈ​បូជា និង​ធ្វើ​បុណ្យ​ទាន​ហើយ​បើ​យើង​កសាង​ជា​វត្ត​ក៏​ដូចជា​ហួស​សមត្ថភាព ដូច្នេះ​យើង​ត្រូវ​កសាង​ជា​ចេតិយ​មួយ​សម្រាប់​ជា​បូជនីយដ្ឋាន ហើយ​នៅ​រដូវ​ខ្លះ​យើង​និមន្ត​ព្រះ​សង្ឃមក​ធ្វើ​បុណ្យ​ទាន​តាម​គន្លង​ព្រះ​ ពុទ្ធសាសនា ។ គំនិត​ដ៏​ប្រសើរ​នេះ​បាន​យល់​ស្រប​គ្នា​ទាំង ២ នាក់​ប្ដី​ប្រពន្ធ ហើយ​ក៏​ចាប់​ជ្រើសរើស​រក​កន្លែង​ដែល​ត្រូវ​កសាង​ចេតិយ ។
ជា​ដំបូង​គាត់​បំរុង​កសាង​នៅ​លើ​ដី​គោក​ ត្រង់​កន្លែង​ណា​មួយ ប៉ុន្តែ​ដូចជា​ពុំ​សូវ​រុងរឿង​ហើយ​ជួន​ជា​គាត់​នឹក​ឃើញ​ដល់​កូន​កោះ​មួយ ដែល​មាន​សុទ្ធ​តែ​ផ្ទាំង​ថ្ម​តម្រួត​គ្នា ។ គាត់​គិត​ឃើញ​ម្យ៉ាង​ទៀត​ថា នៅ​ដំបន់​នេះ អ្នក​ស្រុក​ប្រកប​មុខ​របរ​ខាង​នេសាទ​ក៏​មាន ខាង​ស្រែ - ចំការ​ក៏​មាន ចំណែក​ទូក - សំពៅ​ក៏​មាន​ស្ទើរ​តែ​គ្រប់​គ្នា បើ​បាន​ធ្វើ​ចេតិយ​នៅ​លើ​កូន​កោះ​នេះ ហើយ​ដល់​ពេល​ធ្វើ​បុណ្យ​ទាន​ម្ដង ៗ នាំ​គ្នា​ធ្វើ​ជា​ស្ពាន និង​យក​ទូក​សំពៅ​មក​ចត​ឲ្យ​ពេញ​ត្រៀបត្រា ឃើញ​ថា​មាន​សភាព​រុងរឿង ហើយ​សប្បាយ​ផង ។
លុះ​ជ្រើសរើស​ឃើញ​ថា ត្រូវ​យក​ទី​នេះ​ធ្វើ​ជា​កន្លែង​កសាង​ហើយ គាត់​ក៏​ចាត់​ការ​ឲ្យ​រក​អិដ្ឋ នឹង​ដុត​កំបោរ​និង​សម្ភារៈ​ផ្សេង ៗ ទៀត ។ ចំណែក​ញាតិ​មិត្ត​ជិត​ខាង​វិញ ក៏​មាន​សទ្ធា​ជួយ​ជា​កម្លាំង​កាយ​ខ្លះ ជួយ​ជា​ធនធាន​ខ្លះ​កសាង​កើត​បាន​ជា​ចេតិយ​នេះ​ឡើង ។
ចាប់​តាំង​ពី​ពេល​នោះ​មក ពុទ្ធបរិស័ទ​នៅ​ភូមិ​ជិត​ខា ដូចជា នៅ​ភូមិ​នាងកុក ភូមិ​ចាំយាម ភូមិ​មាត់​ព្រែក (ប៉ាក្លង) កោះ​ប៉ោ ស្ទឹងវែង​ជាដើម បាន​និមន្ត​ព្រះ​សង្ឃ​មក​ប្រជុំ​គ្នា​ធ្វើ​បុណ្យ​នៅ​ចេតិយ​នេះ​ជា​រៀងរាល់​ រដូវ ។ ពិធី​នេះ​មាន​សភាព​រុងរឿង​ហើយ​សប្បាយ​ណាស់ គេ​បាន​សង់​ជា​ស្ពាន​ពី​ដី​គោក​ភ្ជាប់​មក​នឹង​កូន​កោះ ហើយ​នៅ​លើ​ផ្ទៃ​ទឹក​វិញ​ឃើញ​សុទ្ធ​តែ​ទូក សំពៅ តម្រៀប​ត្រៀបត្រា ដោយ​មាន​ពេល​ខ្លះ​គេ​អុំ និង​បើក​ក្ដោង​ប្រណាំង​គ្នា​ជា​ការ​កំសាន្ត​ផង ។
លុះ​ចំណេរ​ក្រោយ​មក នៅ​ភូមិ​ឯ​ទៀត ៗ មាន​វត្ត​សម្រាប់​ធ្វើ​បុណ្យ​ផង​ដោយ​ចាស់ ៗ ជំនាន់​មុន ស្លាប់​អស់​ទៅ​ហើយ​ផង ការ​ប្រជុំ​គ្នា​ធ្វើ​បុណ្យ​នៅ​ចេតិយ​នេះ ក៏​រលាយ​បន្តិច​ម្ដង ៗ រហូត​ដល់​ខាន​ធ្វើ​សោះ ដរាប​ដល់​សព្វ​ថ្ងៃ ។
អ្នក​ផ្ដល់​ពត៌មាន​បាន​បញ្ជាក់​ថា រឿង​ចេតិយ​នេះ​មាន​ប្រវត្តិ​ដូច​ខាង​លើ ឯ​ត្រង់​មាន​ឈ្មោះ​ថា ចេតិយ​ឃុនឆាង​នោះ ពុំ​ដឹង​ជា​មាន​មក​ពី​ត្រឹម​ណា​ទេ ប៉ុន្តែ​មាន​ទិដ្ឋភាព​មួយ​គួរ​ឲ្យ​យក​មក​ពិចារណា​ដែរ គឺ​នៅ​ត្រើយ​ខាង​លិច ឃ្លាត​ពី​សាលា​ស្រុក​មណ្ឌល​សេមា​ឆ្ងាយ​បន្តិច​ទៅ​មាន​ដំណែល​បុរាណ​មួយ​ក្នុង ​ភូមិ​ជើង​គ្រក់ ឃើញ​ស្នាម​ដូចជា​មនុស្ស​អុកគូថ ហើយ​ថា​ស្នាម​នោះ មាន​រឿង​ដំណាល​ដូច​តទៅ​ៈ
ថា​ឃុនឆាង ជា​កូន​អ្នក​មាន​សម្បត្តិ​ច្រើន គាត់​បាន​ចាប់​ចិត្ត​ស្នេហា​លើ​នារី​ម្នាក់​ឈ្មោះ​នាង​ភឹម ដែល​មាន​រូប​សម្បត្តិ​ឥត​ពីរ ប៉ុន្តែ​នាង ភឹម ពុំ​ស្រឡាញ់​ឃុនឆាង​ទេ ព្រោះ​គាត់​ក្បាល​តំពែក ពោះ​កំប៉ោង ហើយ​ព្រហើន គឺ​ស្រឡាញ់​តែ​ឃុន ផែន ដែល​ជា​សុភាព​បុរស ។ ពេល ១ ត្រូវ​ឃុនឆាង និង​ឃុនផែន ទាត់​សី​ប្រកួត​គ្នា ដើម្បី​បង្អួត​នាង​ភឹម ដែល​ជា​គូ​ស្នេហា​របស់​ខ្លួន​រៀង​ខ្លួន ប៉ុន្តែ​ដោយ​ស្នៀត​របស់​ខ្លួន​ពុំ​សូវ​ប៉ិន ឃុនឆាង​ក៏​ភ្លាត់​ជើង​អុកគូទ​ទល់​ផ្អក​ធ្វើ​មាត់​ស្ញេញ ធ្វើ​ឲ្យ​នាង​ភឹម និង​ទស្សនិកជន​សើច​រឹង​ពោះ ។ រី​ឯ​ស្នាម​ដែល​ឃុនឆាង ដួល​អុកគូទ​កាល​ណោះ ក៏​ទាំង​ក្រាំង​រឹង​ទៅ​ជា​ថ្ម​រហូត​ដល់​សព្វ​ថ្ងៃ​នេះ ។


៧- ប្រវត្តិ​កោះ​កាពិ (7)
ដែល​បាន​ឈ្មោះ​ថា កោះ​កាពិ មក​ពី​កោះ​នេះ​មាន​កំពឹស​សមុទ្រ​ច្រើន ដែល​ខ្មែរ​យើង​ខ្លះ​ហៅ​ថា គឺ សៀម​ហៅ​ថា កាពិ ។ កាល​ពី​ដើម​ពុំ​មាន​មនុស្ស​នៅ​ទេ ប៉ុន្តែ​ក្រោយ​មក​មាន​ខ្មែរ - ចិន ៣ - ៤ គ្រួសារ​មក​នៅ ដោយ​ប្រកប​មុខ​របរ​ធ្វើ​កាពិ ហើយ​ក៏​ជាប់​ឈ្មោះ​ថា កោះ​កាពិ ៗ រហូត​ដល់​សព្វ​ថ្ងៃ ។
កោះ​កាពិ​គួរ​ចែក​ជា ២ ប្រភេទ គឺ​មួយ​ប្រភេទ​ជា​ដី​ភ្នំ មាន​បណ្ដោយ​ប្រហែល ៧០០ ម ទទឹង​ប្រហែល​ជាង ១០០ ម. ស្ថិត​នៅ​ប៉ែក​ខាង​ជើង​នៃ​កោះ តាំង​នៅ​ទទឹង​ថ្ងៃ ។ មួយ​ប្រភេទ​ទៀត​ជា​ទី​ទំនាប គិត​ចាប់​ពី​ជើង​ភ្នំ​ទៅ​ជ្រោយ​គយ សៀម​ហៅ ឡែម ដាន គឺ​ឡែម ថា​ជ្រោយ ដាន ថា គយ ក្លាយ​មក​ជា ឡាំ ឡាំ មាន​បណ្ដោយ​ប្រហែល​ជាង ២ គ.ម. និង​ទទឹង​ប្រហែល ២០០ ម ស្ថិត​នៅ​ប៉ែក​ខាង​ត្បូង​នៃ​កោះ ។ ខាង​លិច គឺ​លំហរ​សមុទ្រ​ឃើញ​ទឹក​និង​មេឃ ហើយ​នៅ​ខាង​កើត គឺ​ព្រៃ​រនាម ដែល​ដុះ​សុទ្ធ​ដើម​កោងកាង លាត​សន្ធឹង​បណ្ដោយ​តាម​កួ​កោះ ។
ប៉ែក​ខាង​ជើង​ជា​តួ​ភ្នំ​មួយ​មាន​ទំហំ​ដូច​ ខាង​លើ ហើយ​មាន​វត្ត ១ ឈ្មោះ​វត្ត ប្រជុំ​ជន​ក្រោយ​មក​កែ​ជា​វត្ត សុវណ្ណបព៌ត ប៉ុន្តែ​គ្រាម​ភាសា​ហៅ​ថា​វត្ត កោះ​កាពិ ។ នៅ​តាម​ជម្រាល​ភ្នំ​ខាង​ជើង​មាន​សាលា​បឋម​សិក្សា​បំពេញ​វិជ្ជា មាន​មន្ទីរ​កង​រាជ​តម្រួត មាន​ក្រុម​គង្គារ រុក្ខា និង​នេសាទ មាន​សហករណ៍​ខាង​នេសាទ និង​សាលា​សង្កាត់​កោះ​កាពិ ។ នៅ​តាម​ជើង​ភ្នំ​ខាង​កើត មាន​ផ្សារ​លក់ដូរ​អម​ផ្លូវ ២ ជួរ​យ៉ាង​វែង ដែល​សង់​អំពី​អិដ្ឋ ប្រក់​ក្បឿង​ខ្លះ និង​ឈើ​ប្រក់​ក្បឿង ឬ​ស័ង្កសី​ខ្លះ ។ ក្រៅ​ពី​នេះ​មាន​ផ្ទះ ២ ជួរ​ទៀត​នៅ​អម​មាត់​ព្រែក ដែល​ច្រើន​តែ​សង់​អំពី​ឈើ​ប្រក់​ស័ង្កសី និង​ឈើ​ប្រក់​ស្លឹក គឺ​ជា​ផ្ទះ​អ្នក​ប្រកប​របរ​នេសាទ ។ ដទៃ​អំពី​ផ្ទះ​លក់ដូរ និង​អ្នក​នេសាទ នៅ​មាន​អ្នក​ប្រកប​អាជីវកម្ម​ឯកជន និង​អង្គការ​រដ្ឋ​ផ្សេង ៗ នៅ​លាយឡំ​គ្នា ដូចជា​ឱសថស្ថាន​រង ការិយាល័យ​នាយ​ដំបន់​អធិការកិច្ច​បឋម​សិក្សា គិលានដ្ឋាន សហករណ៍ ឧបភោគ​បរិភោគ ក្រុម​ព្រះ​នគរបាល​ជាតិ រោង​ភាពយន្ត ដំណាង​ក្រុមហ៊ុន ណាំ - លឿង នៅ​សិង្គបុរី​ខាង​ការ​ទិញ​ត្រី - ប្រឡាក់​ត្រី កន្លែង​ធ្វើ​ក្ដាមប្រៃ កន្លែង​ធ្វើ​ត្រីងៀត កន្លែង​ធ្វើ​ទឹកត្រី និង​ធ្វើ​កាពិ ។
នៅ​ភាគ​ខាង​ត្បូង​មាន​សាលា​ស្រុក​កោះកុង, មាន​បន្ទាយ​កង​រាជ​តម្រួត, បន្ទាយ​ផ្នែក​សឹក​រង និង​បន្ទាយ​កង​នាវាចរ នៅ​ជ្រោយគយ (ឡាំដាំ) ។
ប្រជាពលរដ្ឋ​នៅ​កោះ​កាពិ ១៣២ គ្រួសារ ហើយ​ប្រកប​មុខ​របរ​សំខាន់​បំផុត គឺ​ការ​នេសាទ​បន្ទាប់​មក​គឺ​ការ​លក់ដូរ ប៉ុន្តែ​ពុំ​មាន​ប្រកប​មុខ​របរ​កសិកម្ម​ទេ ។ នៅ​ក្នុង​ភូមិ​មាន​តែ​ដើម​ដូង និង​ដំណាំ​ស៊ី​ផ្លែ​បន្តិច​បន្តួច​ដូចជា​ ជម្ពូ មៀន ត្របែក ទឹកដោះ​គោ ។
ចំណែក​ភាសា​វិញ​គេ​ប្រើ​ភាសា​ខ្មែរ តែ​គេ​ចេះ​ចិន​ហៃណាំ និង​សៀម ប៉ុន្តែ​ភាសា​ទាំង​នោះ​ពុំ​សូវ​ជា​ច្បាស់លាស់​ទេ គឺ​ច្រើន​ប៉ៃឡាំ តាម​របៀប​អ្នក​រស់​នៅ​ដោយ​ជាយដែន ។ ចំពោះ​ក្មេង ៗ ជំនាន់​ក្រោយ​វិញ​ពុំ​ចេះ​ភាសា​សៀម​និង​ចិន​ទេ ហើយ​អាច​និយាយ​ភាសា​ខ្មែរ​យ៉ាង​ច្បាស់លាស់​ដោយ​មក​ពី​ការ​អប់រំ​នៃ​ក្រសួង​ អប់រំ​ជាតិ តាម​វិធី​បង្រៀន​សិស្ស​សាលា​ធម្មតា​ផង តាម​វិធី​អក្ខរកម្ម​ផង ក្រោម​ការ​ដឹកនាំ​ដ៏​ខ្ពង់ខ្ពស់ នៃ​សម្ដេច​ព្រះ​ប្រមុខ​រដ្ឋ និង​ជា​ព្រះ​ប្រធាន​នៃ​ចលនា​សង្គម​រាស្ត្រ​និយម ។
ផ្នែក​ខាង​ជំនឿ គេ​គោរព​ព្រះ​ពុទ្ធសាសនា ប៉ុន្តែ​មាន​គេ​ជឿ​វត្ថុ​សក្តិសិទ្ធិ​ទៀត​ដែរ ដូចជា​យាយ​ម៉ៅ គ្រូ​បញ្ជាន់​រូប និង​ទស្សន៍ទាយ ។
ជីវភាព​ពលរដ្ឋ​ច្រើន​ធូរថារ​គ្រាន់​បើ ពុំ​មាន​បញ្ហា​ខ្វះ​ខាត​ជំពាក់​ជំពិន​គ្នា​ចងការ​គ្នា​តាម​របៀប ៥ ជា ៦ និង ១០ ជា ១២ ឡើយ ហើយ​ស្ទើរ​តែ​គ្រប់​ផ្ទះ​គេ​ពុំ​សូវ​រវល់​ពី​រឿង​បិទ​ទ្វារ - បង្អួច​ទេ មាន​ផ្ទះ​ខ្លះ​ពុំ​មាន​ទ្វារ - បង្អួច​សោះ​ផង ព្រោះ​គេ​ពុំ​ដែល​ទទួល​គ្រោះថ្នាក់​អំពើ​ចោរកម្ម ។
រី​ឯ​សំលៀក​បំពាក់​វិញ មិន​ខុស​អំពី​ប្រជាពលរដ្ឋ​ក្នុង​ខេត្ត​ឯ​ទៀត ៗ នៅ​ជិត​រាជធានី​ទេ គឺ​ពេល​ធ្វើ​ការ​គេ​ស្លៀក​ពាក់​តាម​តែ​បាន ប៉ុន្តែ​នៅ​ពេល​ទំនេរ​ឬ​មាន​បុណ្យ​ទាន គេ​ស្លៀក​ពាក់​ហ៊ឺហា ហើយ​ច្រើន​តែ​របស់​មាន​តម្លៃ​ផង ។ ចំណែក​ស្រី ៗ ច្រើន​ប្រើ​ឆ័ត្រ និង​តាំងយូ​ព្រោះ​ស្រុក​នោះ​សម្បូណ៌​ភ្លៀង ។ ចំពោះ​ម្ហូប​អាហារ​សោត ត្រូវ​ការ​ប្រើ​ម្ទេស​ជា​ចាំបាច់ តាំង​ពី​មនុស្ស​ចាស់​រហូត​ដល់​កូន​ក្មេង ទាំង​ប្រុស ទាំង​ស្រី គឺ​សម្ល​ក្ដី ទឹក​ជ្រលក់​ក្ដី គេ​ដាក់​ម្ទេស​យ៉ាង​ចាស់​ដៃ​ជា​ទី​បំផុត ។
នៅ​កោះ​កាពិ​មាន​វិបត្តិ​មួយ ដែល​ពិបាក​ដោះស្រាយ គឺ​ការ​ខ្វះ​ទឹក​សាប​ទទួល​ទាន ។ ទឹក​ដែល​គេ​ប្រើប្រាស់ ត្រូវ​ដឹកនាំ​តាំង​ពី​កោះកុង​ឬ​កោះ​ស្រឡៅ ឬ​គេ​ត្រង​ដាក់​ពាង​នៅ​ពេល​មាន​ភ្លៀង ។

* * *

1.អ្នក​ផ្ដល់​ពត៌មាន គឺ​លោក ណាយ - សាំង អាយុ ៦៥ ឆ្នាំ និង លោក យិង - ឈែ អាយុ ៥០ ឆ្នាំ នៅ​ភូមិ​ជ្រោយស្មាច់ ។ ក្រៅ​ពី​នេះ តាម​ការ​ ពិនិត្យ​ផ្ទាល់​របស់​អ្នក​និពន្ធ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី ១៦ - ២ - ៦៨ 
2.អ្នក​ផ្ដល់​ពត៌មាន គឺ​លោក តាន់ - ឡឹក នាយ​ដំបន់​អធិការកិច្ច​បឋម​សិក្សា​ស្រុកកោះកុង និង​លោក តាន់ - ធិន ជា​ប្អូន​បង្កើត​របស់​លោក តាន់ - ឡឹក ។ ទាំង ២ នាក់បង​ប្អូន​មាន​ស្រុក​កំណើត​នៅ​កោះ​កាពិ ហើយ​សព្វ​ថ្ងៃ​នៅ​កោះ​កាពិ​ទៀត ។ លោកបាន​ផ្ដល់​ពត៌មាន កាល​ពី​ថ្ងៃ ២០ - ២ - ៦៨ 
3.អ្នក​ផ្ដល់​ពត៌មាន គឺ​លោក​គ្រូ​ព្រះ​នាម ពុត - ផូង ចៅអធិការ​វត្ត​សុវណ្ណភោគោទី​បារាម "ពាម​ក្រសោប" និង​ការ​ពិនិត្យ​ផ្ទាល់​ដល់​ទី​កន្លែង​របស់​ អ្នក​និពន្ធ កាល​ពី​ថ្ងៃ២២ - ២ - ៦៨ 
4.អ្នក​ផ្ដល់​ពត៌មាន គឺ​លោក​គ្រូ​ព្រះ​នាម ពុត - ផូង ចៅអធិការ​វត្ត​ពាមក្រសោប និងការ​ពិនិត្យ​ផ្ទាល់ របស់​អ្នក​និពន្ធ កាល​ពី​ថ្ងៃ ២២ - ២ - ៦៨ 
5.តាម​ការ​ពិនិត្យ​ផ្ទាល់​ដល់​ទី​កន្លែង​របស់​អ្នក​និពន្ធ កាល​ពី​ថ្ងៃ ១៨ - ២ - ៦៨ 
6.អ្នក​ផ្ដល់​ពត៌មាន គឺ​លោក ខៀវ ចាន់ ស្មៀន​សាលា​សង្កាត់​កោះ​កាពិដែល​លោក​បាន​ដឹង​ដោយ​សារ​អ្នក​ស្រុក​នៅ​ភូមិ​ នាងកុក ពី​ឆ្នាំ ១៩៥៩ ហើយ​លោក​ផ្ដល់​ឲ្យ​អ្នក​និពន្ធ​នៅ​ថ្ងៃ ២១ - ២ - ៦៨
7.អ្នក​ផ្ដល់​ពត៌មាន​គឺ​លោក តាន់ - ឡឹក នាយ​តំបន់​អធិការកិច្ច​បឋម​សិក្សា ស្រុកកោះកុងនិង​លោក ខាំ - ប៉ុនលឿ ចៅសង្កាត់​កោះ​កាពិ ។ ក្រៅ​ ពី​នេះ ដោយ​ការ​ពិនិត្យ​ផ្ទាល់​របស់អ្នក​និពន្ធ កាល​ពី​ថ្ងៃ ២០ - ២ - ៦៨ ។
ប្រភព http://www.budinst.gov.kh/?q=node/324

0 ความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น